W2 17.10.2014 prakseologia, Prakseologia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->W2, 17.10.2014, prakseologia;Temat: Zasady sprawnego działaniaCel- antycypowany stan rzeczy- pożądany, przyszły stan rzeczy, który będąc pod jakimś względem cenny dla działającego, wyznacza kierunek i strukturędziałania w określonym czasie- klasyfikacja celów wg:* oceny działającego – pozytywne i negatywne* znaczenia dla działającego – główne, uboczne, pośrednie* przewidywań działającego – przewidywane i nieprzewidywaneCel- hierarchizacja celów – równorzędność- sprawstwo i współsprawstwo- współodpowiedzialność- partykularyzm w działaniu- autonomizacja celów- czy „święty” cel „uświęca” niegodziwe środki?Sprawność- obejmuje cechy i walory działania, które powszechnie nazywamy dobrą robotą- w sensieuniwersalnym– jest nazwą każdego z walorów praktycznych- w sensiesyntetycznym– to ogół walorów razem wziętych- w sensiemanipulacyjnym– wprawa w wykonywaniu czynności- w sensiemetodologicznym– umiejętność wykorzystania metod i technikPodstawowe zasady sprawnego działania:-skuteczność– nieskuteczność, przeciwskuteczność, obojętność: (stopniowalność i niestopniowalność celów)-ekonomiczność– iloraz wyniku i kosztu. Zasada racjonalnego gospodarowania – racjonalne zużycie przestrzeni, czasu, materii,energii-korzystność– różnica cenności wyniku użytecznego i cenności kosztuEkonomiczność- W→maxK const – wariant wydajnościowy- W constK→max – wariant oszczędnościowyEkonomiczność rośnie, gdy:- rosną wyniki i koszty, przy czym wyniki rosną bardziej niż koszty- zmniejszają się koszty i wyniki, jednak koszty maleją w większym stopniu niż wynikiKorzystnośćRóżnica pomiędzy cennością wyniki użytecznego (W) i cennością kosztów (K)Miarą korzystności lub niekorzystności działania jest całkowita wielkość korzyści i strat:- jeżeli W>K, działanie jest korzystne- jeżeli W=K, działanie jest obojętne- jeżeli W<K, działanie jest niekorzystne1Walory sprawnego działania:-dokładność– wytwór bliski wzorca-czystość– jak najmniej cech ujemnych w produkcie-prostota– jak najmniej elementów i relacji-udatność-próba osiągniecia celu ubocznego, przy zbliżonych kosztach-racjonalność rzeczowa– dobór środków do obiektywnej sytuacji-racjonalność metodologiczna– dobór metod warunkowany wiedzą działającegoSprawność- w znaczeniu ogólnym wg J. Zieleniewskiego zawiera w sobie zarówno skuteczność, korzystność jak i ekonomiczność- jako rezultat trudności z porównaniem działań, które charakteryzowały się dużą liczbą walorów, ale o niskich wartościach lubmałą liczbą walorów, ale o wysokich wartościachEkonomizacja działania – ekonomiczność- scalenie czynności- aktywizacja podmiotu działania- minimalizacja interwencji- inwigilacja czysta(jeżeli proces samoczynnie przebiega z planem, to my możemy obserwować jego przebieg…)- oszczędzanie sił i środków- fakty dokonane – uczynić coś wcześniej gdy jest to łatwe, a potem bronić pozycji- potencjalizacja – możność realizacji kontroli równoznaczna z dokonaniem kontroli- automatyzacja – czynności intensywne zastępowane czynnościami machinalnymi- uporządkowanie zajęć- łączenie kilku spraw- podział czynności- prostota czynności- antycypacja- niezwlekanie- kunktacja- programatyzacja- instrumentalizacja- koncentracja- współpracaEliminacja błędów w kontekście sprawnościBłędy praktyczneOpieszałośćBrak wprawyAutomatyzmWadliwe rozeznanieNiedobór siłPrzeciwdziałanieOgraniczenie lenistwa i biernościĆwiczenie się w wykonywaniu czynnościUnikanie „rutyniarstwa”Poszerzanie wiedzyDbałość o zachowanie sił i zdrowiaCykl działania zorganizowanego- postawienie sobie jednego, ścisłego, ograniczonego i użytecznego celu- zbadanie wszystkich środków i warunków działania, zmierzających do osiągniecia zamierzonego celu- przygotowanie wszystkich środków działania uznanych za niezbędne (ułożenie planu działania, zorganizowanie działania)- wykonanie zamierzonego działania stosownie do powziętego celu- kontrola osiągniętych wyników i sformułowanie wniosków2 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |