W.3 LOKALIZACJA PRZEDSIĘBIORSTWA A WIEDZA I POSTĘP TECHNOLOGICZNY, Studia - materiały, semestr 7, ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
TEMAT 3 LOKALIZACJA PRZEDSIĘBIORSTWA A WIEDZA I POSTĘP TECHNOLOGICZNY Gospodarka informacyjna – następuje spadek znaczenia tradycyjnych czynników wzrostu (kapitału, pracy, surowców); wzrasta znaczenie informacji (oraz czynników naukowych, technicznych, innowacji) w procesie produkcji i zarządzania. To spowodowało rekombinację czynników wzrostu. Informacja stała się towarem, a od generowania wiedzy, dostępu do informacji i jej przetwarzania zależy produktywność i konkurencyjność przemysłu (także miast). • najistotniejsze w społeczeństwie poprzemysłowym jest to, że wiedza i informacja stały się źródłem strategii przemian społeczeństwa, czyli tym samym co kapitał i praca w społeczeństwie przemysłowym • gospodarka opiera się na bogactwie, które wprawdzie nie jest odnawialne, ale i samo się wytwarza. • Informacja staje się z czasem głównym produktem społeczeństwa informacyjnego i funkcjonuje w nim jako samoistny przedmiot wymiany rynkowej . Paradygmat społeczeństwa informacyjnego Schemat różnic struktur s połecznych Wymiar Struktury społeczne przedindustrialne przemysłowe postindustrialne Zasoby Sposób Technologia Cel surowce wydobycie pracochłonna gra przeciw naturze energia produkcja kapitałochłonna gra przeciwko naturze sztucznej informacja przetwarzanie „wiedzochłonna” gra między osobami Źródło: Bell 1994, s. 233. Kompresja czasu i przestrzeni Drugi przełom przemysłowy – od fordyzmu do postfordyzmu Tabela. Charakterystyka paradygmatów techno-ekonomicznych Fordowski oraz postfordowski model gospodarki Charakterystyka Paradygmat techniczno-ekonomiczny i czas trwania długookresowej fali cyklu fordowska produkcja masowa (1930/40-1980/90) informacja i komunikacja (1980/90-?) Główne nośniki innowacji samochody osobowe i ciężarowe, czołgi, samoloty, trwałe dobra konsumpcyjne, materiały syntetyczne, petrochemia komputery i ich oprogramowanie ( software ), wyroby elektroniczne (zwłaszcza mikroelektronika), roboty, mechanika optyczna i precyzyjna, telekomunikacja, usługi informacyjne Infrastruktura autostrady, lotniska i połączenia lotnicze sieci telekomunikacji cyfrowej, satelity Organizacja wielonarodowe korporacje; konkurencja oligopolistyczna; integracja pionowa w ramach stosunków hierarchicznych; produkcja masowa i standaryzacja poszerzają struktury sieci dużych oraz małych i średnich przedsiębiorstw; integracja pozioma w ramach łańcuchów produkcji; rozwój elastycznych systemów produkcji (np. just-in-time ) korzyści skali; wyłonienie się technostruktur; powstawanie tzw. nowych przestrzeni przemysłowych (np. Dolina Krzemowa) jako reakcja na indywidualizację popytu; korzyści skali ( economies of scale ) za-stępowane korzyściami różno-rodności ( economies of scope ) Rola państwa Welfare state (państwo dobrobytu z silnie rozbudowanym interwencjonizmem) deregulacja i liberalizacja Regiony innowacyjne (liderzy przemian) USA, Niemcy i inne kraje Unii Europejskiej, Szwajcaria, Japonia, Kanada, Australia Japonia, USA, kraje Unii Europejskiej (zwłaszcza Niemcy i Szwecja), „tygrysy” wschodnioazjatyckie (m.in. Tajwan, Korea Południowa), Kanada, Australia Źródło: Stryjakiewicz 1999, s. 44. Tabela. Zestawienie modelowych cech produktów w systemach fordowskim i postfordowskim Fordyzm Posfordyzm Charaktery- styka produktu: trwały elektromechaniczny materialny solidny ustrukturyzowany zbiorowy homogeniczny standardowy hardware stacjonarny, nieprzenośny nastawiony na efekt długookresowy funkcjonalny użytkowy nietrwały cyfrowy/mikroinformatyczny niematerialny/polegający na doświadczeniu płynny elastyczny indywidualny heterogeniczny zindywidualizowany software przenośny nastawiony na efekt natychmiastowy wyszukana forma stylizowany Przykłady: samochody, mieszkania w blokach, białepółprodukty sektora surowcowo- przetwórczego (stal, guma, produkty ropopochodne i chemiczne, szkło) produkty „Hi-tech” (magnetowidy, kamery wideo, kuchnie mikrofalowe, walkmany, komputery osobiste) usługi i wydarzenia kulturalne (parki w stylu Disneyland, wielkie koncerty, imprezy sportowe), usługi finansowe, dobra niematerialne (informacja, dane, dostęp do środków masowego przekazu) Źródło: W. Budner 2004 Tab. Charakterystyka przedsiębiorstw opartych na fordowskim systemie organizacji produkcji masowej i postfordowskim systemie elastycznej specjalizacji Cechy FORDYZM POSTFORDYZM Wykorzystywana technologia nie skomplikowana, stała lub wolno zmieniająca się wysoce skomplikowana, szybko zmieniająca się Techniczne wyposażenie produkcji wysoko specjalistyczne maszyny o sztywnym przeznaczeniu park maszynowy o przezna- czeniu ogólnym, możliwość elastycznego programowania maszyn i urządzeń Rozmiar produkcji produkcja na dużą skalę produkcja w małych seriach Rozmiar rynku duże rynki zbytu małe rynki zbytu Charakter rynku jednorodny, nastawiony na konkurencję cenową zróżnicowany nastawiony na konkurencję jakościową Poziom centralizacji organizacja zhierarchizowana organizacja zdecentralizowana Powiązania produkcyjne produkcja zintegrowana pionowo dezintegracja pionowa produkcji, liczni podwyko-nawcy, zintegrowane sieci gospodarcze Zatrudnienie sztywne elastyczne Kwalifikacje pracowników wysoce zdefiniowane elastyczne, szerokie umiejętności Charakter pracy praca rytmiczna, zrutynizowana elastyczny, bardzo zróżnicowane zadania Źródło: W. Budner 2004 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |