W poszukiwaniu szczęścia. Wyprawa z Horacym do krainy carpe diem (Pieśń I 11), STUDIA, scenariusze lekcji
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
W poszukiwaniu szcz´Êcia. Wyprawa z Horacym do krainy carpe diem (Pieʃ I 11) 1. Przedstawiamy t∏umaczenie ∏aciƒskiej sentencji carpe diem („chwytaj dzieƒ”, „korzystaj z dnia”, „u˝ywaj dnia”, „∏ap dzieƒ ka˝dy”, „ka˝dy dzieƒ zry- waj”). Uczniowie dzielà si´ swoimi przemyÊleniami na temat tego przes∏a- nia (mogà odwo∏aç si´ do znanego im z drugiej klasy utworu Stowarzyszenie umar∏ych poetów ). 2. Nast´pnie redagujà krótkie opowiadania, które mo˝na by opatrzyç tymi s∏o- wami Horacego jako mottem. 3. Przedstawiamy sylwetk´ rzymskiego twórcy, si´gamy do noty biograficznej zamieszczonej w podr´czniku lub do innych materia∏ów przygotowanych wczeÊniej przez uczniów. Uczniowie zastanawiajà si´, które wydarzenia z biografii Horacego mog∏y wp∏ynàç na zredagowanie takiego przes∏ania: ● pora˝ka w obronie republiki (nic nie trwa wiecznie, nawet ustrój paƒ- stwa rzymskiego), ● konfiskata majàtku (dobra doczesne nie sà trwa∏e, w ka˝dej chwili mo- ˝emy je utraciç), ● pomoc Mecenasa (nale˝y wykorzystywaç szanse, jakie daje nam los, czasami pomoc drugiego cz∏owieka pozwala nam rozwijaç w∏asne pa- sje i zainteresowania). 4. Czytamy Pieʃ I 11 Tu ne quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi . 5. Uczniowie okreÊlajà okolicznoÊci, w jakich padajà s∏owa wiersza: ● konkretna rozmowa, gdy˝ w utworze podmiot liryczny odpowiada na pytania: „Nie pytaj [...]”, „Lepiej [...]”, ● monolog wewn´trzny, gdy˝ wiersz jest próbà odpowiedzi na pytania dotyczàce sensu ˝ycia, które zadaje sobie ka˝dy cz∏owiek, ● ogólne przes∏anie skierowane do ka˝dego odbiorcy, gdy˝ utwór zawie- ra cenne wskazówki i porady ˝yciowe. 6. Uczniowie wskazujà, jakie rady daje nam podmiot liryczny. 54 podmiot liryczny adresat dobre rady „Nie pytaj pró˝no […] Jaki nam koniec gotujà bogowie” RozmyÊlanie o przysz∏oÊci nie ma sensu, jest stratà czasu. „Lepiej tak przyjàç wszystko, jak si´ zdarzy”. Trzeba zaakceptowaç swój los, pogodziç si´ z nim, wyroki losu nale˝y przyj- mowaç ze spokojem. [W tym miejscu nale˝a∏oby przywo∏aç zasady filozofii stoickiej, które ucznio- wie powinni znaç po omówieniu w klasie drugiej pieÊni Kochanowskiego Nie porzucaj nadzieje . Warunkiem szcz´Êcia i prawdziwej wolnoÊci jest pa- nowanie nad sobà oraz znoszenie ze spokojem cierpieƒ i niepowodzeƒ.] „[...] tajny wyrok bo˝y, Nie troszcz si´ o to [...]” Ludzki los jest w Bo˝ych r´kach, wi´c nie mo˝na traciç czasu na zamartwia- nie si´ o przysz∏oÊç. „[...] klaruj swe wina” Nale˝y korzystaç z ˝ycia i rozwijaç swoje pasje. „[...] ∏ap dzieƒ ka˝dy [...]” S∏ynne carpe diem – nale˝y ˝yç z pasjà, nie przegapiç swojej szansy, nale˝y wykorzystywaç ka˝dà chwil´, trzeba podejmowaç wyzwania, ˝yç aktywnie. „[...] nie wierz ni troch´ W z∏udnej przysz∏oÊci obietnice p∏oche”. MyÊlenie, ˝e przysz∏oÊç przyniesie nam jakieÊ niezwyk∏e dary, mo˝e okazaç si´ z∏udne. Trzeba wi´c skupiç si´ na tym, co jest tu i teraz, aby nie przega- piç swoich ˝yciowych szans. 7. Uczniowie kreÊlà portret osoby mówiàcej w wierszu i adresata utworu. Osoba mówiàca • Cz∏owiek doÊwiadczony (daje dobre rady, udziela wskazówek ˝yciowych). • Stoik (zach´ca do spokojnego znosze- nia przeciwnoÊci losu). • Mi∏oÊnik ˝ycia (chce czerpaç z ˝ycia to, co najlepsze). Adresat • Cz∏owiek zagubiony (szuka odpowie- dzi na wiele wa˝nych pytaƒ). • Osoba o nieukszta∏towanej osobowo- Êci. • KtoÊ niepewny swego losu, zatroskany o swojà przysz∏oÊç. 8. Chcàc wzbogaciç opis Êwiata wartoÊci Horacego, si´gamy do ostatniej stro- fy PieÊni I 31 . Uczniowie wskazujà w wierszu te wartoÊci, które podmiot li- ryczny uznaje za najwa˝niejsze. „Spraw, niech si´ ciesz´ tym, co mam. Niech zdrowie Zawsze mi s∏u˝y, niech myÊl si´ nie ∏amie. StaroÊç, gdy przyjdzie, niech b´dzie ∏agodna I pe∏na pieÊni”. 55 • radoÊç z ˝ycia, cieszenie si´ z tego, co daje nam los, • zdrowie, • spokój wewn´trzny, równowaga duchowa, • ∏agodna staroÊç, • mo˝liwoÊç obcowania ze sztukà filozofia umiarkowania, z∏otego Êrodka [Warto wspomnieç o podobieƒstwie Êwiatopoglàdu poetyckiego ukaza- nym we fraszkach i pieÊniach Jana Kochanowskiego.] 9. Zadanie domowe: Sporzàdê list´ dzie∏ (utwory prozatorskie, wiersze, piosenki), których moty- wem przewodnim jest sentencja carpe diem . 56 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |