Władza wykonawcza, III semestr, Prawo
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
WŁADZA WYKONAWCZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ – PREZYDENT RP Wybory i kadencja Prezydenta RP Wybory Prezydenta RP • Wybory zarządza Marszałek Sejmu. • Czynne prawo wyborcze przysługuje obywatelom, którzy ukończyli 18 lat i mają pełnię praw wyborczych. Bierne prawo wyborcze przysługuje obywatelom, którzy ukończyli 35 lat i korzystają z pełni praw wyborczych do Sejmu. • Każda kandydatura winna być poparta podpisami co najmniej 100 tys. obywateli. • Prezydent RP jest wybierany przez Naród (obywateli) w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym. • Prezydent RP jest wybierany na pięcioletnią kadencję i może być ponownie wybrany tylko raz. • Za wybranego na Prezydenta uważa się kandydata, który uzyskał więcej niż połowę ważnie oddanych gosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości, czternastego dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie. Uczestniczy w nim dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu otrzymali kolejno największą liczbę głosów. Jeżeli którykolwiek kandydat wycofa zgodę na kandydowanie, utraci prawo wyborcze lub umrze, w jego miejsce do wyborów dopuszcza się kandydata, który otrzymał kolejno największą liczbę głosów w I turze. • Prezydentem zostaje wybrany kandydat, który w ponownym głosowaniu otrzymał więcej głosów. • Ważność wyboru Prezydenta RP stwierdza Sąd Najwyższy. • Prezydent RP obejmuje urząd po złożeniu wobec Zgromadzenia Narodowego przysięgi. Warunki skrócenia kadencji Prezydenta RP: • śmierć Prezydenta RP, • zrzeczenie się urzędu przez Prezydenta RP, • uznanie przez Zgromadzenie Narodowe trwałej niezdolności Prezydenta RP do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, • odwołanie Prezydenta RP z urzędu orzeczeniem Trybunału Stanu. Zasady odpowiedzialności Prezydenta RP • Prezydent RP nie ponosi odpowiedzialności politycznej za swą działalność. • Prezydent RP może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu za naruszenie Konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa. Postawienie Prezydenta RP w stan oskarżenia, może nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego, na wniosek co najmniej 140 członków Zgromadzenia Narodowego. • Z dniem podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta RP w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu, sprawowanie urzędu przez Prezydenta RP ulega zawieszeniu. WŁADZA WYKONAWCZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ – PREZYDENT RP Kompetencje Prezydenta RP Kompetencje Prezydenta RP jako głowy państwa: • nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, • nadaje ordery i odznaczenia, • stosuje prawo łaski, • występuje z wnioskiem do Sejmu o powołanie i odwołanie Prezesa Narodowego Banku Polskiego, • powołuje 1/3 członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, • powołuje 1/3 członków Rady Polityki Pieniężnej, • nadaje Statut Kancelarii Prezydenta RP oraz powołuje i odwołuje Szefa Kancelarii Prezydenta RP, • wydaje rozporządzenia i zarządzenia, • ma prawo zarządzić referendum o szczególnym znaczeniu dla państwa (za zgodą Senatu) • ma prawo złożyć wniosek o przeprowadzenie kontroli przez Najwyższą Izbę Kontroli, • ma prawo złożyć wniosek do Sejmu o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu członka Rady Ministrów. Kompetencje Prezydenta RP w stosunku do Sejmu i Senatu: • zarządza wybory do Sejmu i Senatu, • zwołuje pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu i Senatu, • ma prawo skrócić kadencję Sejmu w przypadkach określonych w Konstytucji, • ma prawo inicjatywy ustawodawczej, • podpisuje ustawy, • przed podpisaniem ustawy może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją, • może ustawy nie podpisać (weto ustawodawcze) i z umotywowanym wnioskiem przekazać Sejmowi ustawę do ponownego rozpatrzenia, • zarządza ogłoszenie ustawy oraz umowy międzynarodowej w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, • ma prawo zwrócić się z orędziem do Sejmu, do Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego. WŁADZA WYKONAWCZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ – PREZYDENT RP Kompetencje Prezydenta RP Kompetencje Prezydenta RP wobec Rady Ministrów: • desygnuje Prezesa Rady Ministrów, • powołuje Prezesa Rady Ministrów wraz z pozostałymi członkami Rady Ministrów i odbiera od nich przysięgę, • w sytuacji wyrażenia Radzie Ministrów przez Sejm wotum nieufności, Prezydent RP przyjmuje dymisję Rady Ministrów i powołuje wybranego przez Sejm nowego Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę, • odwołuje ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności, • na wniosek Prezesa Rady Ministrów dokonuje zmian w składzie Rady Ministrów, • w sprawach szczególnej wagi może zwołać Radę Gabinetową. Kompetencje Prezydenta RP wobec władzy sądowniczej: • powołuje Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, • powołuje Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego, • powołuje Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, • powołuje prezesów Sadu Najwyższego i wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego, • powołuje sędziów na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, • powołuje jednego członka Krajowej Rady Sądownictwa. WŁADZA WYKONAWCZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ – PREZYDENT RP Kompetencje Prezydenta RP Kompetencje Prezydenta RP w zakresie zwierzchnictwa Sił Zbrojnych, obronności i bezpieczeństwa państwa: • jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, • w czasie pokoju sprawuje zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej, • mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów Sił Zbrojnych, • na czas wojny, na wniosek Prezesa Rady Ministrów mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych, • na wniosek Ministra Obrony Narodowej, nadaje określone w ustawach stopnie wojskowe, • powołuje i odwołuje członków Rady Bezpieczeństwa Narodowego, • w razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia państwa, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, zarządza powszechną lub częściową mobilizację i użycie Sił Zbrojnych do obrony Rzeczypospolitej Polskiej, • postanawia o stanie wojny (jeżeli Sejm nie może się zebrać na posiedzenie), • w razie zewnętrznego zagrożenia państwa, zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub, gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji, Prezydent RP, na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić stan wojenny na części albo na całym terytorium państwa ( za zgodą Sejmu), • w razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, Prezydent RP, na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić, na czas oznaczony, nie dłuższy niż 90 dni, stan wyjątkowy na części albo na całym terytorium państwa (za zgodą Sejmu). Kompetencje Prezydenta RP w zakresie spraw zagranicznych: • ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, o czym zawiadamia Sejm Zagranicznych Senat, • mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych, • przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i organizacji międzynarodowych, • przed ratyfikowaniem umowy międzynarodowej może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie jej zgodności z Konstytucją, • Prezydent RP w zakresie polityki zagranicznej współdziała z Prezesem Rady Ministrów i Ministrem Spraw Zagranicznych. [ Pobierz całość w formacie PDF ] |