Właściwosci i metodyka ćwiczeń fizycznych oraz sport inwalidzki.Bahrynowska-Fic, Urazy, wady postawy i ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
mgr Jadwiga Bahrynowska-Fic Właściwości i metodyka ćwiczeń fizycznych oraz sport inwalidzki Ryc. 1. Podręcznik dla medycznych studiów zawodowych - wydziałów fizjoterapii „Ruch jako lek nie ma substancji ani opakowania. Substancją tego leku jest pomysł zrodzony z nauki i doświadczenia. Jego podanie wymaga prawdziwego mistrzostwa. Przekazanie go choremu wraz z osobowością i sercem czyni ten lek niezastąpionym". Wydanie II zmienione i rozszerzone Fragment wypowiedzi prof. Wiktora Degi na Krajowym Zjeździe Magistrów Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji -Poznań 1962 r. „W programie rehabilitacji zawodowej nie można sobie wyobrazić utrzymania dobrej kondycji pracującego inwalidy bez kontynuowania ćwiczeń fizycznych. Muszą one być realizowane zarówno w postaci indywidualnych zajęć, jak i ćwiczeń zespołowych i wyczynu sportowego. Utrzymanie kondycji zarówno fizycznej, jak i psychicznej jest głównym celem programu rehabilitacji w Polsce". Fragment przemówienia prof. Mariana Weissa na V Krajowym Zjeździe Magistrów Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji - Warszawa 1974 r. Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL © Copyright by Państwowy Zakiad Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1987 © Copyright by Jadwiga Bahrynowska-Fic 1999 © Copyright by Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999 Wszystkie prawa zastrzeżone. Przedruk i reprodukcja w jakiejkolwiek postaci całości lub części książki bez pisemnej zgody wydawcy są zabronione. Zamiast przedmowy do wydania II Podręcznik dotowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i dopuszczony do użytku szkolnego przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej. Redaktor Zespól Redaktor techniczny Joanna Glodowska Korekta Bożena Pec Podręcznik ten jest przeznaczony dla słuchaczy medycznych szkół zawodowych, którzy w przyszłości będą wykonywać zawód fizjoterapeuty. W zawodzie tym oprócz fachowej wiedzy potrzebna jest życzliwość i serdeczność dla pacjentów, zwłaszcza dla dzieci. A oto wiersz, który o tym właśnie mówi: Okładkę i strony tytułowe projektowała Alina Dlużewska Ryciny wykonali: Alina Dlużewska, Joanna Makuch, Krzysztof Dobwwolski, Cezary Niciak Do moich uczniów ISBN 83-200-2229-0 Uczniowie moi, uczennice drogie ze szkół dla umysłowo niedorozwiniętych Jurku z buzią otwartą, dorosły głuptasie - gdzie się teraz podziewasz, w jakim obcym tłumie - czy ci znów dokuczają, na pauzie i w klasie - Janko Kąsiarska z rączkami sztywnymi, z nosem, co się tak uparł, że pozostał krótki - za oknem wiatr czerwcowy z pannami ładnymi Pamiętasz tamtą lekcję, gdym o niebie mówił, te łzy, co w okularach na religii stają -właśnie o robotnikach myślałem z winnicy, co wołali na dworze: Nikt nas nie chciał nająć Janku bez nogi prawej, z duszą pod rzęsami -garbusku i jąkało - osowiały, niemy - Zosiu, coś wcześnie zmarła, aby nóżki krzywe -szybko okryć żałobnym cieniem chryzantemy Wiecznie płaczący Wojtku i ty, coś po sznurze drapał się, by mi ukraść parasol, łobuzie, Pawełku z wodą w głowie, stary niewdzięczniku, coś mi żabę położył na szkolnym dzienniku Czekam na was, najdrożsi, z każdą pierwszą gwiazdką z niebem betlejemskim, co w pudełkach świeci -z barankiem wielkanocnym - bez was świeczki gasną -i nie ma żyć dla kogo. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa Wydanie II Skład i łamanie: GABO s.c., Milanówek Druk i oprawa: Plejada - Warszawa Ks. Jan Twardowski 5 Z oka/ji II wydania tego podręcznika pragnę zadedykować go członkom ruchu społeczno-kulturalnego na rzecz osób niepełnosprawnych „Via spei" („droga na- dziei"), który działa przy Młodej Filharmonii w Warszawie. Na czwartkowe kon- certy młodzieży do Filharmonii Narodowej w Warszawie od 1977 r. przyjeżdża także młodzież niepełnosprawna, najczęściej młodzi inwalidzi ze szpitali i sanatoriów z Konstancina i okolic Warszawy oraz wiele osób z domów prywatnych. Uczniowie z warszawskich szkół pomagają w transporcie swoim niepełnosprawnym kolegom, najczęściej poruszającym się o kulach i na wózkach inwalidzkich, opiekują się nimi w czasie koncertów, a po koncertach w salach Filharmonii Naro- dowej często organizują wspólne spotkania. Obecnie „Via Spei" nosi imię niedawno tragicznie zmarłego Tomasza Szula, młodego, wspaniałego wieloletniego przywódcy „Via Spei". W związku z II wydaniem tej pracy pragnę serdecznie podziękować profesorowi warszawskiej AWF dr. hab. Sewerynowi Suliszowi za recenzję zawierającą cenne uwagi i propozycje zmian. Przedmowa do wydania l Podręcznik „Właściwości ćwiczeń fizycznych - ich systematyka i metodyka"* przeznaczony jest dla słuchaczy medycznych studiów zawodowych wydziału fizjo- terapii. Powinien być pomocą w przyswojeniu treści nauczania z przedmiotu „Metodyka i systematyka ćwiczeń fizycznych". Dotychczas nie ma podręcznika z tej dziedziny przeznaczonego dla wydziałów fizjoterapii. Opierając się najczęściej na własnych doświadczeniach wielu łat swojej pracy z chorymi w dziedzinie leczniczego usprawniania i również na dawniej wykonywanej pracy trenerskiej, a także opierając się na wieloletnich doświadczeniach peda- gogicznych jako wykładowca przedmiotu „Metodyka i systematyka ćwiczeń fi- zycznych" w Medycznym Studium Fizjoterapii w Konstancinie oraz korzystając z fachowej literatury, w tym podręczniku usiłowałam scalić wiadomości wiążące się z określeniem „ćwiczenia fizyczne". Ćwiczenia fizyczne jako celowo obmyślona i uwarunkowana praca fizyczna organizmu mogą być przeznaczone zarówno dla osób zdrowych, jak i chorych. Na temat ćwiczeń fizycznych istnieje bogata literatura fachowa, ale na ogół jest ona mało słuchaczom dostępna. Wiadomości dotyczące ćwiczeń fizycznych są roz- proszone na liczne nauki wychowania fizycznego, takie jak: historia kultury fizycznej, teoria wychowania fizycznego, metodyka wychowania fizycznego, teoria i metodyka sportu oraz liczne teoretyczne opracowania dotyczące różnych dyscyplin sportowych (gimnastyka, pływanie, gry sportowe, lekkoatletyka i inne). Ponadto istnieje bogata, specjalistyczna literatura kinezyterapeutyczna, która zawiera wiadomości na temat ćwiczeń fizycznych o charakterze leczniczym, w której podany jest zasób określonych ćwiczeń fizycznych w kontekście przypadków chorobowych. Pojęcie „ćwiczenie fizyczne" można rozpatrywać w kilku aspektach. Niektóre, moim zdaniem najważniejsze dla praktyki kinezyterapii, starałam się przedstawić w tym podręczniku w sposób kompleksowy. Takie ujęcie problemów związanych z określeniem „ćwiczenia fizyczne" jest niezbędne dla zrozumienia najprostszych zestawów ćwiczeń, zarówno dla osób zdrowych, jak i niepełnosprawnych. * Tytuł obecnego wydania podręcznika brzmi: „Właściwości i metodyka ćwiczeń fizycznych oraz sport inwalidzki". Spis treści 1. Rola i przygotowanie fizjoterapeuty. Teoretyczne i praktyczne zagad nienia przedmiotu „Metodyka i systematyka ćwiczeń fizycznych" 13 2. Bezpieczeństwo i higiena ćwiczących w czasie prowadzenia ćwiczeń fizycznych . . . . . . l5 Ryć. 2. Zdjęcie przedstawia chore, upośledzone ruchowo dzieci ubrane w piękne stroje uszyte przez personel oddziału „Piaski" Szpitala Chirurgii Kostnej w Konstancinie. Jest rok 1956, wigilia Świąt Bożego Narodzenia, dzieci odpoczywają po przedstawieniu „Bajki" ilustrowanej różnymi ćwiczeniami fizycznymi. Od lewej u góry - mgr Janina Lachowa, dr Barbara Miłkowska, rozmiłowany w swym zawodzie lekarz, specjalista w zakresie rehabilitacji, oraz pracownicy rehabilitacji Oddziału Dziecięcego, którzy przygotowali z dziećmi tę „ruchową opowieść". 3. Leczenie ruchem jako element kultury fizycznej 21 Znaczenie kultury fizycznej . . . . . . . . . - • • • • • • • • • • 2I Wychowanie fizyczne . . . . . . . . . • • • • • • • • • • • Sport, rekreacja i turystyka . . . . . . . - • • • • • • • • • • 24 Geneza wychowania fizyc/nepo . . . . . . • • • • • • • • • • • ^7 Rozwój rehabilitacji w Polsce . . . . . . . • • • • • • • • • • • 30 Pragnę złożyć serdeczne podziękowanie pani prof. Kazimierze Milanowskiej za trud przejrzenia mojej pracy i cenne uwagi krytyczne. Ponadto bardzo serdecznie dziękuję pani Ewie Olszewskiej, absolwentce Me- dycznego Studium Zawodowego Wydziału Fizjoterapii w Konstancinie, za przygo- towanie rycin, które zostały wykorzystane jako wzorzec przez grafika. Podręcznik pragnę zadedykować mgr Janinie Lachowej - która w byłym Szpi talu Chirurgii Kostnej w Konstancinie, potem w „STOCER", kierowanym przez od danego sprawom rehabilitacji leczniczej Profesora Mariana Weissa, przekazywała skrupulatnie swoją fachową wiedzę z zakresu kinezyterapii wielu rocznikom stu dentów Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie - oraz pielęgniarce, sio strze zakonnej, Kazimierze Łapin, opiekującej się chorymi na oddziałach rehabilita cyjnych w „STOCER". 4. Wybrane zagadnienia dotyczące budowy l czynności narządu ruchu 33 5. Wybrane zagadnienia dotyczące motoryczności człowieka 40 Współczesne poglądy na motoryczność ludzką w świetle antropomotoryki . . . . . 40 Siła jnko zdolność motoryc/,na . . . . . . . . . • • • • • • • • • • Metody treningu siły . . . . . . . . • • • • • • • • • • • • Wytrzymałość jako zdolność motoryczna . . . . . . . - • • • • • • • • 46 Szybkość jako zdolność motoryczna . . . . . . . . . . • • • • • • • Zwinność i gibkość jako zdolności motoryc/ne . . . . . . . - • • • • • • 48 Badanie zdolności iluzorycznych - testy sprawności i próby czynnościowe . . . . . 49 ^ Przykłady gier ruchowych rozwijających zdolności motoryczne . . . . . . . . 59 Gry ruchowe rozwijające szybkość . . . . . . . . • • • • • • • • Gry ruchowe rozwijające siłę skurczu mięśni . . . . . . . • • • • • • 6(t Gry ruchowe rozwijające wytr/.ymałość . . . . . . . . • • • • • • °0 Gry ruchowe rozwijające skoczność . . . . . . . - • • • • • • • Gry ruchowe rozwijające zwinność . . . . . . . • • • • • • • • • "' Gry ruchowe rozwijające gibkość . . . . . . . . . - • • • • • • 6. Gimnastyka . . . . . . . 63 Rodzaje gimnastyki . . . . . . . . • • • • • • • • • • • • • • 7. Zasób ćwiczeń gimnastyki podstawowej. Terminologia, systematyka i rodzaje ćwiczeń fizycznych. Gimnastyka lecznicza 70 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |