Własności skał zbiornikowych, Studia, Geologia i ekonomika złóż
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Własności skał zbiornikowychSkała zbiornikowa- naturalny ośrodek skalny skupiający ropę naftową i gaz ziemny. Podziemnyzbiornik ropy i gazu składa się z trzech elementów:1) skały zbiornikowej2) przestrzeni porowej3) pułapkiPrawie wszystkie zbiorniki ropy i gazu występują w skałach osadowych. Najczęstszymi zbiornikamisą:1) piaski 2) piaskowce 3) wapienie i dolomity 4) margle i kreda – rzadziej.W skałach magmowych i metamorficznych ropa i gaz gromadzić się mogą jedynie w strefachtektonicznych i zmylonityzowanych.Parametry skał zbiornikowych:1)porowatość- stosunek objętości przestrzeni porowej do całkowitej objętości skały, wyrażanyprzez współczynnik porowatościn=(Vp/V)*100 [%],gdzie V-obj. skały, Vp-obj. przestrzeniporowej. Z punktu widzenia migracji ropy i gazu istotny jest współczynnikporowatości otwartej(efektywnej),czylistosunek objętości por połączonych ze sobą do objętości całkowitejskały.Jest ona o 5-10% mniejsza od porowatości całkowitej.Przeciętnieporowatość skałwynosi od5-20%, przeważnie 10-20%.Klasyfikacja porowatości skał w geologii naftowej:minimalna0 - 5%zła6-10 %dostateczna 11-15%dobra16-20 %bardzo dobra > 20%Skałami onajwiększej porowatościsąpiaski i piaskowce,a takżezlepieńce.porowatość pierwotna– jest porowatością wynikającą z procesu sedymentacji, czy diagenezy,czyli cech pierwotnych skały (procesów prowadzących do powstania danej skały).porowatość wtórna– jest wynikiem późniejszych procesów jakim poddawana była skała, a więcnp. zjawisk krasowych, procesów tektonicznych itp., porowatość wtórna bywa utożsamiana zeszczelinowatością. Dużą porowatością wtórną charakteryzują się np. skały węglanowe.2)przepuszczalność-zdolność skały do przepuszczania płynu lub gazu.Przepuszczalnośćmoże byćpozioma-równoległa do uwarstwienia,lub rzadsza przepuszczalnośćpionowa-prostopadła do uwarstwienia.Przepuszczalność pionowa zachodzi przede wszystkim wobrębieuskoków,pęknięć.Jednostką przepuszczalności jest darcy (D).W praktyce używa sięmilidarcy (mD). Przepuszczalność skał waha się w granicach 5-1000 mD. W układzie SIjednostką przepuszczalności jest 1 metr kwadratowy (1 m2);1 D = 0,986923×10−12m²Klasyfikacja przepuszczalności:dostateczna 1,0-10 mDdobra10-100 mDbardzo dobra 100-1000 mDprzepuszczalność efektywna- zdolność skały do przepuszczenia jednego składnika wobecpozostałych (np. ropy w obecności wody i gazu) dwa pozostałe składniki utrudniają przepływtrzeciego. Zależy to od stopnia nasycenia skały danym składnikiem.przepuszczalność względna- zależność między przepuszczalnością efektywną danej cieczy aprzepuszczalnością przy nasyceniu 100%. Wzrasta ona w miarę wzrostu nasycenia skały danącieczą.3)nasycenie- stosunek objętości porów zawierających ropę i gaz do objętości całej przestrzeniporowej.4)wydajność- stosunek ilości ropy możliwej do wydobycia ze złoża do całkowitej jej ilości wzłożu. Czynniki warunkujące wydajność:- ciśnienie w zbiornikuWspółczynnik wydajności wynosi 20-40%- ilość gazu zawartego w ropieprzy wtórnym zgazowaniu o 15% więcej- lepkość ropyprzy zawodnieniu o 35% więcej.- przepuszczalność zbiornika- metoda eksploatacjiSkały zbiornikowe na kontaktach ze skałami nieprzepuszczalnymi mogą tworzyć dogodne miejscadla akumulacji ropy i gazu - pułapki. [ Pobierz całość w formacie PDF ] |