W każdej szkole istnieje pewna grupa dzieci mających duże trudności z czytaniem, SZKOŁA, Testy i sprawdziany ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
W ka�dej szkole istnieje pewna grupa dzieci maj�cych du�e trudno�ci z czytaniem, pisaniem i ortografi�DYSLEKSJA � PORADNIK DLA NAUCZYCIELISpis tre�ci1.Wst�p.................................................................................................................22. Etiologiadysleksji................................................................................................63. Symptomatologiadysleksji...................................................................................73.1Pisanie.............................................................................................................83.2Czytanie...........................................................................................................93.3Rysowanie......................................................................................................103.4 Wypowiadaniesi�...........................................................................................113.5 Trudno�ci w nauce poszczeg�lnychprzedmiot�w............................................. 114. Znaczenie wczesnejdiagnozy.............................................................................135. Formy pomocy dla dzieci z dysleksj�rozwojow�................................................ 156. Dzia�ania nauczyciela wobec ucznia ze zdiagnozowanymi specyficznymitrudno�ciami w nauce czytania ipisania...............................................................................................186.1Czytanie..........................................................................................................206.2 Graficzny poziompisma..................................................................................206.3 Pracepisemne................................................................................................216.4 Wypowiedziustne............................................................................................216.5 Problemyemocjonalne....................................................................................22DODATKI............................................................................................................24A. Specyficzne trudno�ci w czytaniu i pisaniu w klasyfikacji ICD-10 i DSM -IV. 25B. Lista wska�nik�w dojrza�o�ci szkolnejsze�ciolatka............................................. 28C. Skala RyzykaDysleksji......................................................................................29TABELENORM...................................................................................................33D. Specjalistyczne procedury diagnozowania i opiniowania w kierunku dysleksjirozwojowej. 35E. Warunki egzaminu dla uczni�w ze stwierdzonymi specyficznymi trudno�ciami wczytaniu ipisaniu..................................................................................................................38F. Jak pracowa� w domu z dzieckiem dyslektycznym ( wyb�r �wicze�)................. 40G. Edukacyjne programy komputerowe rekomendowane przez Polskie TowarzystwoDysleksji.........................................................................................................................46H. Wykaz � z obja�nieniami � niekt�rych poj�� zwi�zanych z problemem dysleksji..47I. Dysleksja �bibliografia.......................................................................................521. Wst�pW ka�dej szkole istnieje pewna grupa dzieci maj�cych du�e trudno�ci zczytaniem, pisaniem i ortografi�. W wielu przypadkach przyczyn� tych trudno�cimog� by� :� wada s�uchu� wada wzroku� �widoczne� zaburzenia neurologiczne, powoduj�ce problemy tak�e w innychdziedzinach �ycia� niepe�nosprawno�� intelektualna� choroby somatyczne� z�a sytuacja rodzinna dziecka� wadliwe metody nauczania� czynniki emocjonalne ( np. brak motywacji do nauki ) i behawioralnewywieraj�ce niekorzystny wp�yw na koncentracj� uwagi i spe�nianie polece�nauczyciela, tym samym upo�ledzaj�c zdolno�� dziecka do nauki�r�de� niepowodze� wielu dzieci nie da si� jednak znale�� w wy�ej wymienionychczynnikach. Obecnie s�dzi si�, �e przynajmniej cz�� z nich cierpi naspecyficzne trudno�ci w uczeniu si� czytania i pisania zwane dysleksj�[1].Na problemy te jako pierwsi zwr�cili uwag� okuli�ci. To do nich pod koniec XIXwieku kierowano dzieci, kt�re nie mog�y nauczy� si� czyta�, mimo �e np. wmatematyce odnosi�y sukcesy. Dlatego nauczyciele podejrzewali jakie� zaburzeniawzroku.W 1896 roku okulista W. Pringle-Morgan opisa� w �British Medical Journal�przypadek 14-letniego ch�opca, kt�remu �s�owo pisane nie dociera�o do�wiadomo�ci, dopiero g�o�no przeczytane nabiera�o znaczenia� i nazwa� to�wrodzon� �lepot� s�own��.Termin �dysleksja�[2] wprowadzi� Anglik J. Hinshelwood, w swoich publikacjach wlatach 1896 � 1917. Jej definicja ulega modyfikacji wraz z rozwojem wiedzy natemat etiologii i patomechanizmu specyficznych trudno�ci w czytaniu i pisaniu.W 1994 roku Towarzystwo Dysleksji im. Ortona (najstarsze stowarzyszeniezajmuj�ce si� problematyk� dysleksji, za�o�one w 1949 roku w StanachZjednoczonych ) zaproponowa�o nast�puj�c� definicj� zaakceptowan� przez wieluteoretyk�w i praktyk�w ( opublikowano j� w czasopi�mie TDO �Perspectives� ) :�Dysleksja jest jednym z wielu r�nych rodzaj�w trudno�ci w uczeniu si�. Jestspecyficznym zaburzeniem o pod�o�u j�zykowym, uwarunkowanym konstytucjonalnie.Charakteryzuje si� trudno�ciami w dekodowaniu pojedynczych s��w, co najcz�ciejodzwierciedla niewystarczaj�ce zdolno�ci przetwarzania fonoloficznego. Trudno�ciw dekodowaniu pojedynczych s��w s� zwykle niewsp�mierne do wieku �ycia orazinnych zdolno�ci poznawczych i umiej�tno�ci szkolnych; trudno�ci nie s�rezultatem og�lnego op�nienia rozwojowego ani zaburze� sensorycznych. Dysleksjaprzejawia si� w postaci r�norodnych trudno�ci w odniesieniu do r�nych formkomunikacji j�zykowej, w�r�d kt�rych opr�cz trudno�ci z czytaniem wyst�puj� te�problemy z pisaniem i prawid�ow� pisowni� wyraz�w�.Definicja ta - tak jak i szereg wcze�niejszych[3] - m�wi o specyfice trudno�ciw uczeniu si� podkre�laj�c i� nie wynikaj� one z deficyt�w sensorycznych (wadwzroku, s�uchu ), czy motorycznych ( uszkodzenia narz�du ruchu ) ani z obni�eniasprawno�ci intelektualnej ani te� z zaniedbania �rodowiskowego czydydaktycznego.Za dzieci dyslektyczne nie powinno si� wi�c uznawa� :� dzieci do 10 roku �ycia ;do ko�ca III klasy szko�y podstawowej dzieci stopniowo opanowuj� i doskonal�umiej�tno�ci czytania i pisania. Nie mo�na wi�c twierdzi�, �e maj� dysleksj�.Niekt�re z nich mog� co najwy�ej stanowi� grup� dzieci tzw. ryzyka dysleksji.� dzieci niedowidz�ce, niewidome, niedos�ysz�ce i nies�ysz�ce ;przyczyn� trudno�ci w opanowaniu przez nie umiej�tno�ci czytania i pisania jestpowa�ne zaburzenie funkcjonalne b�d� strukturalne analizatora wzrokowego lubs�uchowego. Dzieci te mog� pope�nia� b��dy �typu dyslektycznego�, alepatomechanizm jest tu inny, ni� w przypadku dysleksji .� dzieci chore neurologicznie, czyli cierpi�ce np. na epilepsj�,pora�enie m�zgowe itp. ;przyczyn� trudno�ci w nauce czytania i pisania u tych dzieci jest rozlegleuszkodzenie OUN, a nie lokalne mikrouszkodzenie, kt�re - jak si� przypuszcza -ma miejsce w przypadku dysleksji. Przejawy ewentualnych zaburze� dyslektycznychu tych dzieci proponuje si� okre�la� mianem pseudodysleksji.� dzieci upo�ledzone umys�owo ;przyczyn� trudno�ci w nauce czytania i pisania s� ich niskie globalne mo�liwo�ciintelektualne (natomiast dzieci dyslektyczne to osoby o du�ym potencjalerozwojowym i wysokiej inteligencji).� dzieci z zaniedbanych �rodowisk rodzinnych ;przyczyn� trudno�ci w nauce czytania i pisania u tych dzieci jest niekiedyca�kowity brak zainteresowania rodzic�w (opiekun�w) ich post�pami w nabywaniutych umiej�tno�ci.Do terminu �dysleksja� dodaje si� czasem okre�lenie �rozwojowa� dla zaznaczenia,�e trudno�ci wyst�puj� od pocz�tku nauki pisania i czytania a nie s� wynikiemutracenia tych ju� posiadanych umiej�tno�ci np. na skutek uszkodzenia m�zgu( w�wczas m�wimy o aleksji i (lub) agrafii )[4].Termin �dysleksja rozwojowa� obejmuje kilka rodzaj�w zaburze� ( specyficznetrudno�ci w czytaniu i pisaniu w klasyfikacji ICD-10 i DSM - IV � Dodatek A ) :DYSLEKSJA - trudno�ci w czytaniu ( zaburzenia zar�wno tempa i techniki czytaniajak i stopnia rozumienia tre�ci ).DYSGRAFIA -niski poziom graficzny pisma ( brzydkie, �ko�lawe� litery, trudno�ciz utrzymaniem si� w liniaturze, nier�wne litery w wyrazach ).DYSORTOGRAFIA - trudno�ci z opanowaniem poprawnej pisowni ( dziecko pope�niab��dy � nie tylko ortograficzne - mimo dobrej znajomo�ci zasad pisowni ).G��BOKA DYSLEKSJA ROZWOJOWA - Brak jest szczeg�owej charakterystyki tej postacig��bokich zaburze�. Mo�na zaproponowa� tu podstawowe kryterium rozpoznania,takie jak: zatrzymanie si� na poziomie czytania elementarnego i nie osi�gni�ciepoziomu czytania zaawansowanego lub op�nienie o 3-4 lata w zakresieumiej�tno�ci czytania. Tak powa�nym zaburzeniom czytania zwykle towarzysz�r�wnie powa�ne zaburzenia opanowania poprawnej pisowni. Inn� posta� tychzaburze� cechuje istotne op�nienie w czytaniu przy bardzo nasilonychtrudno�ciach w pisaniu zar�wno w zakresie poprawno�ci pisowni, jak i budowaniawypowiedzi na pi�mie, b��d�w stylistycznych i interpunkcyjnych (w klasyfikacjiDSM-IV okre�la si� je jako zaburzenia ekspresji pisania).Kryterium takiego podzia�u jest charakter obserwowanych zaburze� w czytaniu ipisaniu ( czyli rodzaj najcz�ciej spotykany... [ Pobierz całość w formacie PDF ] |