W. Olechnowicz - Rośliny lecznicze stosowane u dzieci(1), do sciagniecia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Prof. dr hab. farm. WALERIA OLECHNOWICZ-STĘPIEŃ Doc. dr hab. farm. ELIZA LAMER-ZARAWSKA ROŚLINY LECZNICZE STOSOWANE U DZIECI Wydanie III poprawione i uzupełnione Warszawa 1992 Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich © Copyright by Waleria Olechnowicz-Stępień, Eliza Lamer-Zarawska, 1986,1989, 1992 Recenzent doc. dr hab. farm. Krystyna Szpunar Redaktor mgr Teresa Materkowska Redaktor techniczny Ewa Blicharska Korektor Barbara Młyńczak Projekt okładki Małgorzata Wickenhagen Ryciny: Julitta Gadomska i Anna Żurkowska oraz z książki B. Kuźnickiej i M. Dziak „Zioła i ich stosowanie” ISBN 83-200-1594-4 Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Warszawa 1992 r. Wydanie III. Nakład 14 800 + 200 egz. Objętość: ark. wyd. 17,8; ark. druk. 16,25. Olsztyńskie Zakłady Graficzne im. Seweryna Pieniężnego 10-417 Olsztyn, ul. Towarowa 2 Zam. nr 406/91 Przedmowa Lek ziołowy — mimo wielu środków syntetycznych, którymi dysponuje lekarz — zajmuje nadal ważne miejsce w zapobieganiu i leczeniu chorób. Jest często środkiem uzupełniającym lub wspomagającym lek syntetyczny, a niekiedy lekiem z wyboru (podstawowym w terapii), głównie w pewnych grupach wiekowych oraz niektórych rodzajach schorzeń. Leki naturalne powinny też znaleźć swoje miejsce w pediatrii, zwłaszcza że organizm dziecka jest szczególnie wrażliwy na specyfiki chemiczne. Pod pojęciem specyfiki chemiczne rozumiemy nie tylko środki syntetyczne, lecz również izolowane z roślin pojedyncze związki oraz antybiotyki. Stanowią one podstawę leczenia pediatrycznego, głównie ze względu na szybkość i skuteczność działania. Mimo niewątpliwej wartości tych leków, odnotowuje się niekiedy w czasie kuracji lub po pewnym czasie jej stosowania, niepożądane objawy uboczne, np. wysypki alergiczne, zaburzenia w trawieniu i przyswajaniu pokarmów itp. W pewnych schorzeniach wieku dziecięcego nie zawsze istnieje potrzeba stosowania preparatu chemicznego o silnym działaniu. Może on być zastąpiony z dobrym skutkiem łagodniej działającymi przetworami roślinnymi. Zioła charakteryzują się różnorodnym działaniem leczniczym, ułatwiają przyswajanie składników pokarmowych oraz dostarczają niezbędnych witamin i składników mineralnych. Pobudzają również mechanizmy odpornościowe organizmu człowieka. Dziecko znacznie lepiej toleruje leki ziołowe niż syntetyczne, chociaż wynik leczenia ziołami nie jest tak efektywny, jak w przypadku stosowania preparatów chemicznych. Kuracja ziołowa trwa z reguły dłużej i z tego względu zalecana jest w określonych chorobach, przeważnie nawracających, przewlekłych, związanych z zaburzeniami przemiany materii lub przy zmniejszonej odporności organizmu. Zalecane jest również skojarzone leczenie środkami syntetycznymi i roślinnymi. Daje ono na ogół dobre wyniki, ponieważ lek ziołowy częstokroć zwiększa działanie stosowanej substancji syntetycznej, umożliwiając ograniczenie jej dawki, a jednocześnie chroni organizm przed ubocznym działaniem specyfiku chemicznego. W przypadku stosowania ziół niekiedy trudno jest odgraniczyć ich wartości lecznicze od wartości odżywczych. Dotyczy to zwłaszcza częstych w diecie dziecka warzyw (np. marchew), owoców lub herbatek ziołowych. Ważna jest przy tym umiejętność właściwego wykorzystania bogactwa różnorodnych składników naturalnych, których niewyczerpanym źródłem jest świat roślinny. 3 Skład chemiczny roślin jest złożony i obejmuje zarówno związki proste, jak i połączenia bardzo skomplikowane, z których wiele ma silne działanie farmakologiczne. Nawet tzw. substancje balastowe (uboczne) stanowią niezbędne elementy w całokształcie działania leku i warunkują niejednokrotnie jego korzystniejszy efekt terapeutyczny. W ziołolecznictwie stosuje się wyizolowane poszczególne składniki roślin uznane za substancje aktywne lub też całe zespoły związków zawartych w roślinie, podawane w postaci odpowiedniego przetworu, najczęściej wyciągu. Stosowanie wyciągów daje często lepsze wyniki leczenia ze względu na współdziałanie składników roślin. Decyzję w sprawie doboru najbardziej odpowiedniego leku ziołowego powinien podjąć lekarz. Ziołolecznictwo bowiem zobowiązuje do dokładnej znajomości roślin, ich składu chemicznego, działania leczniczego, a także sposobu przyrządzania leku oraz dawkowania. Zainteresowanie fitoterapią wzrasta w ostatnich latach. Wśród wielu cennych książek z tego zakresu brak jest jednak pozycji opisujących zioła stosowane w leczeniu dzieci. Przekazując czytelnikom niniejsze popularne opracowanie, miałyśmy na względzie wypełnienie istniejącej luki. Zdajemy sobie przy tym sprawę, że podane przez nas, w zakresie możliwości wydawniczych, gatunki lecznicze nie wyczerpują wszystkich leków, jakich dostarcza świat roślinny. Zebrany materiał stanowi jednak przegląd stosowanych przez wiele pokoleń surowców, które mogą być wykorzystane w praktyce i leczeniu chorób u dzieci. Autorki Spis treści Przedmowa........................................................................................................... 3 Wprowadzenie ..................................................................................................... 9 Zbiór, suszenie i przechowywanie...................................................................... 11 Przetwory z roślin leczniczych........................................................................... 13 Rośliny w pielęgnowaniu i leczeniu niemowląt.................................................. 17 Rośliny przeciwzapalne ....................................................................................... 17 Rumianek pospolity = rumianek leczniczy 17 Rumian szlachetny = rumian rzymski = rumianek rzymski 21 Rośliny wiatropędne i przeciwskurczowe............................................................. 23 Biedrzeniec anyż = anyż = anyżek 23 Koper włoski = = koperek słodki = fenkuł włoski 25 Koper ogrodowy 28 Kminek zwyczajny 29 Rośliny regulujące trawienie ............................................................................... 31 Marchewzwyczajna 31 Rośliny w leczeniu dzieci starszych.................................................................... 33 Rośliny w chorobach układu oddechowego ......................................................... 33 Rośliny osłaniające ............................................................................................. 36 Prawoślaz lekarski 36 Prawoślaz wysoki = malwa ogrodowa39 Ślaz dziki 40 Babka lancetowata = babka wąskolistna = języczki polne 42 Rośliny wykrztuśne.............................................................................................. 45 Tymianek pospolity 45 Macierzanka piaskowa = macierzanka 48 Omanwielki 51 Sosnazwyczajna 53 Rośliny przeciwbakteryjne................................................................................... 55 Cebula 55 Szczypiorek57 Czosnek pospolity 57 Szałwia lekarska59 Rośliny w chorobach układu pokarmowego ........................................................ 62 Rośliny pobudzające łaknienie i trawienie........................................................... 63 Rośliny gorzkie.................................................................................................... 64 Bobrek trójlistny 64 Centuria pospolita = tysiącznik pospolity = goryczka czerwona 66 Drapacz lekarski69 5 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |