W przedszkolu integracyjnym, WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Z praktyki W przedszkolu integracyjnym ■ ANNA SKOCZYLAS (Lublin) Powstanie i funkcjonowanie przedszkoli integracyjnych wynika przede wszystkim z po- trzeb spo∏ecznych. nych w Polsce przyczyni∏a si´ „Kon- wencja o Prawach Dziecka” przyj´ta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjed- noczonych 20 listopada 1989 (Dz. U. z 1991 r. nr 120, poz. 526), która m.in. mówi: „Dziecko psychicznie lub fizycznie niepe∏nosprawne win- no mieç zapewnione pe∏ne i normalne ˝ycie, w warunkach zabezpieczajàcych jego godnoÊç, umo˝liwiajàcych osiàganie niezale˝noÊci oraz u∏atwiajàcych aktywne uczestnictwo w ˝yciu spo∏ecznym” (art. 23, pkt 1) 1) oraz ustawa z 21 lipca 1995 roku o zmianie ustawy o systemie oÊwiaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 101, poz. 504). Powstanie i funkcjonowanie przedszkoli in- tegracyjnych wynika przede wszystkim z po- trzeb spo∏ecznych. Powszechnie podkreÊla si´, ˝e przedszkole integracyjne ma staç si´ miejscem spotkania i wspólnego ˝ycia dzieci niepe∏nosprawnych i sprawnych. G. Hundermarck wskazuje, ˝e ko- nieczne jest, „aby to wspólne ˝ycie by∏o zapo- czàtkowane ju˝ w dzieciƒstwie. Z regu∏y ma∏e dzieci sprawne i niepe∏nosprawne podchodzà do siebie bez uprzedzeƒ, otwarcie, nie muszà prze- zwyci´˝aç dystansu i oporu, jakie cz´sto – tak˝e przy dobrej woli – majà miejsce u doros∏ych” 2) . instytucjà wychowawczo-dydaktycznà realizuje w duchu g∏´bokich wartoÊci chrzeÊcijaƒskich. Pracujemy na podstawie programu wycho- wania obowiàzujàcego w przedszkolu maso- wym. W stosunku do dzieci niepe∏nosprawnych realizowane sà dodatkowo indywidualne pro- gramy edukacyjne, dostosowane do w∏aÊciwoÊci i potrzeb dziecka, i nie mo˝na z góry ustaliç przebiegu tych dzia∏aƒ. W trakcie zaj´ç zak∏ada si´ ciàg∏à aktualizacj´ doboru çwiczeƒ, metod pracy, dostosowujàc jednoczeÊnie czas trwania poszczególnych zaj´ç do mo˝liwoÊci dziecka. W naszej placówce zarówno w pracy z dzieçmi pe∏nosprawnymi, jak i niepe∏nosprawnymi wy- korzystuje si´ nast´pujàce metody pracy: • programy aktywnoÊci – ÂwiadomoÊç Cia- ∏a, Kontakt i Komunikacja M. Knill i Ch. Knill, • metod´ ruchu rozwijajàcego Weroniki Sherborne, • logoterapi´ indywidualnà i grupowà, • elementy glottodydaktyki. W pracy z dzieçmi niepe∏nosprawnymi dà- ˝ymy do maksymalnego w∏àczenia ich w ˝ycie grupy i stworzenia podstaw do dalszego na- uczania i terapii. W przedszkolu istniejà trzy oddzia∏y dla dzieci 3-4- oraz 5-6-letnich. Obok dzieci pe∏no- sprawnych sà w nich dzieci z ró˝nymi U nas Lublinie Z. S´kowska, Wprowadzenie do pedagogiki spe- cjalnej , Warszawa 1998, WSPS, s. 389. 2) Przedszkole Niepubliczne z Oddzia∏ami In- tegracyjnymi im. B∏ogos∏awionej Boles∏awy Lament w Lublinie stara si´ sprostaç wyzwa- niom, jakie stawia si´ przed placówkà integra- cyjnà. Cele stawiane przed przedszkolem, jako G. Hundermarck, Przedszkole jako miejsce spo- tkania i wspólnego ˝ycia dzieci niepe∏nosprawnych i sprawnych , w: Uczymy si´ ˝yç razem. Niepe∏nospraw- ne dzieci w przedszkolu , red. G. Hundermarck, War- szawa 1993, WSiP, s. 9. 8/2003 WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU 477 D o powstawania przedszkoli integracyj- 1) Z praktyki problemami rozwojowymi: z upoÊledzeniem umys∏owym, z niepe∏nosprawnoÊcià ruchowà, niedos∏yszàce. Grupà integracyjnà opiekuje si´ jednoczeÊnie dwóch pedagogów: ogólny i spe- cjalny. Ich obecnoÊç zapewniç ma ka˝demu przedszkolakowi zindywidualizowanà pomoc w nabywaniu nowych umiej´tnoÊci i profesjo- nalnà opiek´. Próbujemy tak dobieraç grupy dzia∏ajàce na terenie placówki, aby mia∏y one charakter Êrodowiskowy. Wed∏ug A. Zamkowej, „taki do- bór uczniów do grupy gwarantuje, ˝e ich kon- takty b´dà mia∏y miejsce nie tylko w przedszko- lu czy szkole, ale równie˝ na ulicy, na klatce schodowej, w sklepie, w koÊciele. To z kolei jeszcze bardziej zbli˝a do siebie zarówno dzieci pe∏no- i niepe∏nosprawne, jak i ich rodziców, co nie jest bez znaczenia dla przebiegu procesu in- tegracji” 3) . Przedszkole opiekuje si´ dzieçmi od godzi- ny 7.00 do 16.30, przy czym przedszkolacy o mniejszej wydolnoÊci psychofizycznej mogà mieç skrócony czas pobytu w placówce. Obok personelu zakonnego pracujà tu równie˝ osoby Êwieckie. Kadra zatrudniona w przedszkolu po- siada wykszta∏cenie wy˝sze z zakresu pedagogi- ki przedszkolnej oraz specjalnej. Zaj´cia ru- chowe prowadzi lekarz-rehabilitant. Dzieci ob- j´te sà równie˝ opiekà logopedycznà. ÂciÊle wspó∏pracujemy z lokalnymi poradniami oraz poradniami specjalistycznymi w kraju. Kilka refleksji Wspólne wychowywanie w przedszkolu dzieci sprawnych i niepe∏nosprawnych wymaga równie˝ wspó∏pracy nauczycieli i rodziców. In- grid Schult podkreÊla, i˝ praca z rodzicami re- alizowana powinna byç „we wzajemnej otwar- toÊci i wspólnym dzia∏aniu dla dobra dzieci. Wspomaganie tych elementów integracji to wspieranie indywidualnych spotkaƒ rodziców, akceptowanie problemów i trudnoÊci innych osób, ch´ç s∏uchania i wzajemna otwartoÊç” 4) . Przedszkole im. B∏. Boles∏awy Lament stara si´ zaspokoiç potrzeby rodziców. Na terenie pla- cówki organizowane sà dla nich warsztaty. Mo- gà oni tak˝e korzystaç z indywidualnych spo- tkaƒ ze specjalistami. Odbywajà si´ u nas po- nadto zaj´cia otwarte. Sprzyjaç ma to zwi´ksze- niu wzajemnej wspó∏pracy i otwartoÊci pomi´- dzy personelem placówki a rodzicami. Cywilizacja wspó∏czesna, wed∏ug Krystyny Lubomirskiej, „jest cywilizacjà zmieniajàcà si´ i wymagajàcà przygotowania ludzi do tego, aby umieli sprostaç nowym sytuacjom, rozpoznajàc i zachowujàc trwa∏e wartoÊci ogólnoludzkie. Przygotowanie cz∏owieka do odnalezienia si´ w Êwiecie jutra i tworzenie Êwiata jutra wià˝e si´ z jego odpowiednià edukacjà” 5) . Wa˝ne wi´c wydaje si´ tu stwierdzenie, i˝ „wychowanie przedszkolne jest jednym z ogniw wychowania cz∏owieka” 6) . Wierz´, ˝e przedszkole, w którym mam zaszczyt pracowaç, jest w stanie sprostaç temu wielkiemu wyzwaniu. A. Zamkowa, Wybrane problemy integracyjnego systemu kszta∏cenia , Radom 2000, s. 54. 4) ■ I. Schult, Praca z rodzicami, w: Uczymy si´ ˝yç razem. Niepe∏nosprawne dzieci w przedszkolu , red. G. Hundermarck, Warszawa 1993, WSiP, s. 64. 5) K. Lubomirska, Przedszkole, rzeczywistoÊç i szansa , Warszawa 1997, Wydawnictwo “˚ak”, s. 8. 6) ANNA SKOCZYLAS pedagog specjalny w Niepublicznym Przedszkolu z Oddzia∏ami Integra- cyjnymi w Lublinie Tam˝e, s. 7. 478 WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU 8/2003 3) [ Pobierz całość w formacie PDF ] |