W 19, Biofarmacja
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Wykþad nr 19 z biofarmacji 2002-01-10 Implantw ciĢg dalszy: Do ksztaþtek dodawane sĢ substancje buforujĢce. Roztwr, ktry tworzy siħ wokþ ksztaþtki wytwarza pH przez substancje znajdujĢce siħ wewnĢtrz implantu, co powoduje spowolnienie szybkoĻci rozpuszczania substancji leczniczej. Dysocjacja cofana jest przez odczyn otoczenia, np. odczyn kwaĻny powoduje cofniħcie siħ dysocjacji substancji o charakterze kwaĻnym. SzybkoĻę sterowania rozpuszczania substancji leczniczej z implantu jest procesem zþoŇonym, gdyŇ wraz ze wzrostem czasu, obniŇa siħ powierzchnia rozpuszczania ksztaþtki. Z tego powodu dobiera siħ takie ksztaþty, ktre zmniejszajĢ siħ rwnomiernie z upþywem czasu, jak np. ksztaþtka kulista: r 1 >r 2 >r 3 zmiany odbywajĢ siħ rwnomiernie, wystħpujĢ duŇe zmiany powierzchni. Z kolei ksztaþtki eliptyczne, owalne lub prostokĢtne Î zmiany w nich sĢ mniejsze, bo r > h. ZnajdujĢ one zastosowanie w diagnostyce, oraz jako substancje lecznicze. Stosuje siħ izotopy promieniotwrcze rŇnych pierwiastkw. sĢ to nuklidy tego samego pierwiastka majĢce rŇne masy atomowe. zawiera þadunki dodatnie, rwnowaŇĢce liczbħ elektronw otaczajĢcych. W jĢdrze znajdujĢ siħ teŇ neutrony, o obojħtnym þadunku, majĢce masħ protonw. Masħ jĢdra stanowi wiħc masa protonw i neutronw. Liczba protonw dla danego pierwiastka jest staþa, a neutronw rŇna, zawsze jednak wiħksza od protonw. Z rŇnic iloĻci protonw i neutronw wynika powstanie nuklidw o innych masach atomowych = innych wþaĻciwoĻciach. : znane sĢ 23 izotopy jodu: od I 117 do I 139 . Trwaþy jest tylko I 127 , pozostaþe sĢ nietrwaþe. Gdy stosunek neutronw/protonw jest niekorzystny dla jego trwaþoĻci, wwczas w jĢdrze wystħpuje stan podwyŇszonej energii, ktra ulega wyþadowaniu przez emisjħ okreĻlonego promieniowania. Dochodzi wwczas do zmiany iloĻciowej neutronw i protonw, pierwiastek przechodzi w ukþad trwalszy, a caþy proces nazywa siħ procesem promieniotwrczym lub procesem rozpadu promieniotwrczego. a) kaŇdy izotop emituje promieniowanie o specyficznych wþaĻciwoĻciach b) dla kaŇdego izotopu charakterystyczne sĢ rodzaj promieniowania, energia i czas t 1/2 . Najbardziej poznane sĢ pasma , , a zastosowanie znalazþy beta i gamma. sĢ to promienie korpuskularne, stanowiĢ je elektrony, powodujĢ silna jonizacjħ oĻrodka, do ktrego wnikajĢ, sĢ silnie absorbowane, ale ich przenikliwoĻę jest ograniczona. Promieniowanie to nie nadaje siħ do lokalizacji narzĢdw ani ich aktywnoĻci, bo nie moŇna okreĻlię iloĻci zaabsorbowanych elektronw. majĢ maþy zasiħg,by znaleŅę zastosowanie w lecznictwie Tak wiħc nuklidy rŇniĢ siħ energiĢ promieniowania (mierzonĢ w elektronowoltach eV) oraz szybkoĻciĢ rozpadu. ZaleŇnoĻci te charakteryzuje rwnanie: N = ; e − 0 693 t 0 t nukl 1 / 2 N 0 =poczĢtkowa iloĻę atomw; N=iloĻę atomw po czasie t; t 1/2 nukl= czas poþowicznego rozpadu nuklidw. Dla lecznictwa waŇniejszy jednak jest miara aktywnoĻci (A): 62 jest to promieniowanie fotonowe, sþabo jonizujĢ Ļrodowisko, majĢ wiħkszĢ przenikliwoĻę, nadajĢ siħ do lokalizacji narzĢdw i ich czynnoĻci. N A − = [Curie] lub wg nowszej nomenklatury[Beqerel] A e 0 t 693 t 0 1 / 2 A 0 = aktywnoĻę poczĢtkowa; A= aktywnoĻę po czasie t 1Curie = 3,7 . 10 10 rozpadw na sekundħ=37GBq Beqerel[ 1 ]Î aktywnoĻę preparatu, gdzie w 1 sekundzie zachodzi 1 rozpad sek Dps Î jednostka okreĻlajĢca iloĻę rozpadw na sekundħ. jest to radioaktywnoĻę chemicznej jednostki wagowej pierwiastka albo oznakowanej substancji. s ss jest to pierwiastek nieradioaktywny zawarty w preparacie. W medycynie stosuje siħ detektory promieni beta i gamma, sĢ to liczniki scyntylacyjne, rzadziej liczniki Geigera. Czynnikiem wraŇliwym jest detektor promieniowania Î krysztaþy Na + /I + aktywowane talem. WykazujĢ one duŇĢ wraŇliwoĻę na promienie gamma, pod wpþywem ktrych tworzĢ scyntycje (bþyski), rejestrowane przez fotokatodħ, poddawane wzmocnieniom i przenoszone na prĢd, ktry to po dalszym wzmocnieniu jest przekazywany na licznik. Do pomiarw moczu lub kaþu uŇywane sĢ scyntylatory wydrĢŇone Î owe wydrĢŇenie pokrywa siħ badanym pþynem biologicznym, co zapewnia duŇĢ geometriħ pomiarw. Do pomiarw zewnħtrznych stosuje siħ pþytki detekcyjne, ktre po uþoŇeniu na powierzchni ciaþa rejestrujĢ radioaktywnoĻę dochodzĢcĢ z gþħbszych partii ciaþa. Do pomiarw promieniowania beta stosuje siħ scyntylatory pþynne, ktre miesza siħ z badanym materiaþem biologicznym. Wyznacza siħ tþo promieniowania, zeruje siħ licznik i nastħpnie bada natħŇenie prbki. Stosowane w lecznictwie preparaty radioaktywne: Natrium Radioisoiodatum Solutum - radiojodek sodowy rozpuszczony. Jest to preparat beznoĻnikowy zawierajĢcy jodek J 131 . We wszystkich preparatach aktywnoĻę podana jest na dany dzieı lub nawet godzinħ, ew. wylicza siħ jĢ. T 1/2 tego jodku wynosi . Stosuje siħ go do diagnostyki tarczycy, oznaczania klirensu jodowego, oraz przemiany egzogennych hormonw tarczycy obecnych w osoczu. Nuklid jodu o wartoĻci: Czas poþowicznego rozpadu: 132 125 128 131 2,3 godziny 8 tygodni 25 minut 8,14 dnia Inne nuklidy wykorzystywane w lecznictwie: • P 32 oraz I 131 wykorzystywane sĢ jako cytostatyki. • Fe 59 w oznaczaniu ferrokinetyki Ňelaza w osoczu. • Te 99 oraz In 113 do badania przepþywu krwi przez serce. • Hg 179 do diagnostyki nerek. Kr 85 , Xe 133 , Rb 86 do badania przepþywu wieıcowego. s ZapoczĢtkowano nowe badania w tej dziedzinie. Podaje siħ w ten sposb leki dezaktywowane w przewodzie pokarmowym, np.: hormony polipeptydowe, o bardzo krtkim okresie pþtrwania. W jelicie grubym brak jest jednak kosmkw, co powoduje mniejszĢ powierzchniħ wchþaniania. Musisz zdobyę maþe (5-6 linijek)uzupeþnienie, bo nie rozczytaþem siħ w wykþadzie. 63 • [ Pobierz całość w formacie PDF ] |