W1 03, SWPS, ROK 3, Zachowania konsumenckie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Materializm Materializm • W potocznym rozumieniu – negatywna charakterystyka człowieka, któremu pożądane lub posiadane dobra materialne przysłaniają świat, a jego szczęście zależy przede wszystkim od tego, co posiada • „Religia”, w której rzeczy materialne są obiektem czci i kultu, która strukturalizuje życie jednostek i nadaje kierunek ich zachowaniom (Bredemeier, Toby, 1960) • Styl życia, w ramach którego wysoki poziom konsumpcji jest celem samym w sobie, i punktem odniesienia (Däun, 1983; Rossuli, Hollander, 1986) • Affluenza - grypa dobrobytu - przypadłość raczej społeczna niż jednostkowa (de Graaf, Wann i Naylor, 2005) • Uzależnienie od dóbr materialnych lub dobrobytu, ze wszelkimi psychopatologicznymi konsekwencjami, jakie niesie za sobą uzależnienie (Jampolski, 1992; Adamiec, Kulik, 1993) Materializm w psychologii ekonomicznej • Materializm to ważność jaką konsument przykłada do rzeczy przez siebie posiadanych. Na najwyższym poziomie materializmu rzeczy te zajmują centralne miejsce w życiu jednostki i stanowią najważniejsze źródło satysfakcji życiowej lub jej braku (Belk, 1984, 1985) • Zaborczość • Skąpstwo (niechęć do dzielenia się z innymi) • Zazdrość (chciwość) • Materializm sprowadza się do umiejscowienia posiadania dóbr w centralnym miejscu w życiu jednostki. Dla osób nastawionych materialistycznie konsumpcja stanowi podstawowy cel w życiu (Richins, Dawson, 1990, 1992) • Ważność (centralność) posiadania • Kryterium szczęścia, satysfakcji życiowej • Kryterium osiągnięć i sukcesu Materializm – zły czy dobry? • Materializm instrumentalny (funkcjonalny) • ujmowanie dóbr w funkcji narzędzi pozwalających na osiągnięcie celów pozamaterialnych • rzeczy są niezbędne do przetrwania, służą zaspokojeniu potrzeb egzystencjalnych i realizacji życiowych zadań • Materializm charakterologiczny • posiadanie pełni funkcję podstawowego i jedynego źródła satysfakcji, a całe życie sprowadza się do gromadzenia rzeczy materialnych • Konsumpcja dla konsumpcji Affluenza • „ Bolesny, zaraźliwy, przenoszony społecznie stan nadmiaru (przesytu), zadłużenia, lęku i marnotrawstwa, wynikający z nieustannego dążenia do więcej ” (de Graaf, Wann i Naylor, 2005, s.2) • Kluczowe symptomy (Górnik-Durose, 2007) • nadmierna koncentracja na gromadzeniu dóbr materialnych • posiadanie dóbr w nadmiarze - ich zasób znacznie przekracza poziom wystarczający do zapewnienia funkcjonalnego komfortu • dążenie do tego, by mieć więcej niż inni • gromadzenie dóbr materialnych traktowane jako cel sam w sobie • dążenie do zaspokojenia poprzez dobra materialne tych potrzeb, które lepiej byłoby zaspakajać w inny sposób, np. interpersonalne, społeczne, związane z obrazem siebie czy poczuciem własnej wartości • ocenianie siebie i innych przez pryzmat zgromadzonych zasobów materialnych i traktowanie posiadanych dóbr jako najistotniejszych wskaźników wartości człowieka [ Pobierz całość w formacie PDF ] |