W13 pomaganie 15XII2011 www, Psychologia społeczna
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Pomaganie Pomaganie € Zachowanie pomocne – działanie ukierunkowane na spowodowanie czyjejś korzyści (materialnych, biologicznych, psychicznych) € Prospołeczność – działania ukierunkowane na korzyści – działania ukierunkowane na korzyści pozaosobiste: innego człowieka, społeczności, ogółu Zachowania pomocne Zachowania prospołeczne Altruizm € Altruizm – zachowanie pomocne bez motywacji egoistycznej, tj. nie przynoszące pomagającemu korzyści lub wręcz przynoszące straty 1 2 Decyzyjny model interwencji w sytuacji kryzysowej (Latane i Darley, 1870) Model pobudzenia – bilansu (Piliavin, 1981) € Jednoznaczność i czas trwania kłopotów (kryzysu) oraz dystans wzgl. potrzebującego a siła pobudzenia wywołanego cudzym nieszczęściem Etapy/warunki udzielenia pomocy: – zauważyć € Pobudzenie wywołane cudzym nieszczęściem jest nieprzyjemne (motywacja do redukcji tego pobudzenia) – uznać sytuację za kryzysową • niewiedza wielu, obojętność przechodnia • niewiedza wielu, obojętność przechodnia jest nieprzyjemne – pobudzenie empatyczne VS pobudzenie egoistyczne – przyjąć odpowiedzialność • rozproszenie odpowiedzialności € Subiektywna ocena, czy udzielenie pomocy jest najskuteczniejszym sposobem redukcji tego dyskomfortu (nieprzyjemnych emocji związanych z cudzą krzywdą) – uznać kompetencje pomocy – zadecydować o podjęciu działania pomocnego € Bilans kosztów i zysków związanych z podjęciem lub rezygnacją z zachowania prospołecznego – udzielić pomocy 3 4 Teorie norm Teorie ewolucjonistyczne Dostosowanie ł ą czne (Hamilton, 1964) € Cel: pośrednie propagowanie genów € Warunek: koszty (k) są mniejsze niż poziom pokrewieństwa (p) i zysk (z) odbiorcy pomocy (K<pz) – Poziom pokrewie ń stwa (p) bliźniąt jednojajowych: 1, rodzeństwa: 0,5 i dziecko-rodzic, ciotka/wujek Pomaganie jako efekt ulegania nakazom i zakazom społecznym a – normy opisowe (jak się zachować?) b – normy powinnościowe (co zrobić?) Norma odpowiedzialności społecznej € Norma odpowiedzialności społecznej – pomaganie tym, których los zależy od nas norma osobista lepiej niż normy społeczne pozwala przewidywać zachowania uprzednia aktywizacja normy sprzyja zachowaniu zgodnemu z nią bliźniąt jednojajowych: 1, rodzeństwa: 0,5 i dziecko-rodzic, ciotka/wujek - siostrzenica/bratanek: 0,25, kuzyni: 0,125 chętniej/częściej ratujemy życie bliskiej, niż dalszej rodziny i niż obcych (zwłaszcza jeśli ponosimy ryzyko utraty własnego życia) – Rola wieku odbiorcy pomocy: * ratowanie życia – im młodszy odbiorca tym większa szansa otrzymania pomocy * codzienne przysługi – norma odpowiedzialności – najchętniej i najczęściej pomagamy najmłodszym i najstarszym • Rola pokrewieństwa, bliskości emocjonalnej, odległości zamieszkania Altruizm wzajemny (Trivers, 1971) € pomaganie jest korzystne, o ile jest odwzajemniane € Norma wzajemności – odwzajemnienie udzielonej niegdyś pomocy/przysługi 5 6 Wyznaczniki pomocno ś ci Reakcje na otrzymanie pomocy € Obecność i postępowanie innych – Naśladowanie i modelowanie zachowań (Ulica Sezamkowa) – Kary i nagrody * Zjawisko obojętnego przechodnia (im więcej świadków, tym rzadsza pomoc) * Niewiedza wielu (wzajemna obserwacja braku reakcji, wniosek: nic się nie stało) * Rozproszenie odpowiedzialności (narasta wraz z kosztami udzielenia pomocy) Czynniki modyfikujące reakcję na otrzymaną lub oferowaną pomoc: € Cechy dawcy i odbiorcy pomocy a interpretacja zachowania pomocnego – poprawa/zagrożenie samooceny? – poprawa/zagrożenie samooceny? stąd pomoc przyjaciół może być bardziej bolesna niż pomoc obcych, jeśli zapotrzebowanie na pomoc jest odbierane jako oznaka własnej słabości, własny niedostatek, a nie braku szczęścia € Sprawiedliwość wymiany usług czy jesteśmy w stanie odwzajemnić przysługę, pomoc? € Właściwości biorcy pomocy zależność od nas, wiek, czy z własnej „winy” potrzebuje pomocy, sympatyczność, atrakcyjność € Relacje między dawcą a biorcą * autokoncentracja, samoocena, , poczucie własnej wartości * motywacja endocentryczna VS egzocentryczna (pomaganie dla własnego/cudzego samopoczucia) * związki oparte na wspólnocie/wymianie (powi ą zanie Ja i reprezentacji innej osoby) * typy relacji społecznych: wspólnotowa, hierarchiczna, równościowa, wymiany rynkowej € Reaktancja nieproszona pomoc domniemanie uwikłania we wzajemność niechęć czasem „odwdzięczenie się z nawiązką” € Właściwości osoby pomagającej empatia (+) , poczucie winy (+) , wstyd (- lub 0) , nastrój pozytywny (+, ale…) , nastrój negatywny (-, ale…) 7 8 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.
Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.