WŁASNE OSERWATORIUM ASTRONOMICZNE, NAUKA, KOSMOLOGIA
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
„URANIA — PostĊpy Astronomii” urania.pta.edu.pl/science.html :àASNE OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE NAPRAWDĉ TANIM KOSZTEM Siadając do pisania tego artykuáu, miaáem wątpliwoĞci, czy nie bĊdzie to chwaleniem siĊ swoimi dokonaniami. Usilna namowa p. Jacka Burdy z Krakowa i mojej Īony przekonaáy mnie, Īe warto podzieliü siĊ swoimi osiągniĊciami z innymi, jeĞli w ten sposób przyczyniamy siĊ do rozwijania zainteresowaĔ pasjonatów astronomią. Zatem na wstĊpie parĊ sáów historii. Na stawiane mi czĊsto pytania „Od kiedy interesujĊ siĊ astronomią?” — odpowiadam — od zawsze. Gdy siĊgam myĞOą wstecz, to pamiĊtam, Īe juĪ jako maáe dziecko lubiáem patrzeü na rozgwieĪGĪone niebo i podziwiaü jego piĊkno. PamiĊtam, ile satysfakcji daáo mi skierowanie bardzo prostej lunetki, którą wykonaáem ze szkieá okularowych, na tarczĊ KsiĊĪyca. Mogáem na wáasne oczy zobaczyü to, o czym mówili inni i o czym moĪna byáo przeczytaü w ksiąĪkach. Dopiero kupno w Zarządzie Gáównym PTMA ksiąĪki Antoniego Rybarskiego Teleskop zwierciadlany w wykonaniu amatorskim pozwoliáo mi poznaü podstawy obróbki szkáa, szlifowanie i polerowanie zwierciadeá teleskopowych. Początki byáy trudne. PrzyznajĊ, Īe czasami miaáem dosyü chodzenia wokóá beczki jak w kieracie. Bardzo czĊsto niecierpliwiáem siĊ, gdy coĞ mi nie wychodziáo. DuĪo wiadomoĞci czerpaáem z prenumerowanych (od roku 1954) miesiĊczników „Urania”. Powoli, lecz stale moja biblioteczka zapeániaáa siĊ ksiąĪkami o tematyce astronomicznej. Udaáo mi siĊ równieĪ nabyü parĊ ksiąĪek z dziedziny optyki, dziĊki którym po paru latach zabraáem siĊ do samodzielnego konstruowania lunet do obserwacji nieba. Obecnie, dziĊki p. Jackowi Burdzie, jestem posiadaczem komputerowego programu obliczeniowego. Korzystając z tego programu, mogĊ szybciej i dokáadniej wykonaü obliczenia parametrów obiektywów do lunet. Dzisiaj, po latach, gdy przeglądam swoje dawne notatki dotyczące obliczeĔ parametrów obiektywu refraktora, trudno mi uwierzyü, Īe moĪna byáo wykonaü tyle obliczeĔ „na piechotĊ”, bez pomocy komputera czy chociaĪby kalkulatora. Wykonaáem dotychczas dwa zwierciadáa o Ğrednicy 300 mm do teleskopu systemu Newtona z moĪliwoĞcią wykorzystania ich do teleskopu w systemie Cassegraina. Jeden z teleskopów juĪ Poradnik Konstruktora Teleskopu – :áasne obserwatorium astronomiczne naprawdĊ tanim kosztem 1 „URANIA — PostĊpy Astronomii” urania.pta.edu.pl/science.html naprawdĊ jest zainstalowany w puáawskim obserwatorium, drugi czeka na wykonanie obserwatorium w UrzĊdowie koáo KraĞnika, gdzie powiĊkszy liczbĊ sprzĊtu do obserwacji. Wykonaáem kilka obiektywów soczewkowych do refraktorów o Ğrednicy od 100 – 145 mm, z których jeden zostaá przekazany do obserwatorium w Puáawach, drugi niebawem zastanie przekazany do UrzĊdowa. Pozostaáe obiektywy posiadam na wáasny uĪytek (ewentualnie czekają na nabywców). PoniewaĪ apetyt roĞnie w miarĊ jedzenia, pomyĞlaáem, Īe dobrze by byáo mieü wáasne, maáe obserwatorium. Jak pomyĞlaáem, tak teĪ siĊ z czasem staáo. W 1998 r. na budynku mieszkalnym wybudowaáem wáasnym wysiákiem obserwatorium (na zdjĊciu). Byáem jednoczeĞnie jego projektantem i wykonawcą wiĊkszoĞci prac. Obserwatorium to posiada obrotową, obracaną rĊcznie kopuáĊ o Ğrednicy 320 cm z odsuwaną szczeliną do obserwacji. Konstrukcja caáRĞci jest zwarta i prosta, a koszt materiaáów i budowy nie przekroczyá kwoty 3000 zá. Kopuáa mojego projektu posáXĪ\áa za wzorzec do zbudowania podobnej w UrzĊdowie, powiĊkszonej do 400 cm Ğrednicy. W 2002 r. wybudowaáem drugie mniejsze obserwatorium z myĞOą udostĊpniania go zainteresowanym obserwacjami. Konstrukcja caáego obiektu oparta jest na planie oĞmiokąta i zostaáa przykryta kopuáą przymocowaną na staáe do pomieszczenia obserwacyjnego. CaáRĞü to konstrukcja szkieletowa ze stali pokryta panelami koloru biaáego, by uniknąü nadmiernego nagrzewania siĊ wnĊtrza. WiĊkszoĞü materiaáów stalowych, jak: ceowniki, kątowniki, teowniki i páaskowniki nabyáem na záomowisku w cenie 70 gr za kilogram. Inne materiaáy to: áRĪyska, kilka desek na podáogĊ, felga koáa samochodowego wraz z piastą, silikon, trochĊ szkáa okiennego, drzwi i panele. OdmiennoĞcią obserwatorium „na podwórku” w porównaniu do obserwatorium „na domu” jest to, Īe caáRĞü obiektu obraca siĊ przy uĪyciu maáej dĨwigni od wewnątrz bez Īadnego wysiáku fizycznego. Szczelina obserwatorium dla odmiany skáada siĊ z dwóch czĊĞci otwieranych na boki. Statyw z umieszczoną na nim lunetą pozostaje nieruchomy. CaáRĞü jest zakotwiczona w bloku cementowym o podstawie 150 cm na gáĊbokoĞci 120 cm i przykryta naprawdĊ tanim kosztem przykryta 40 cm warstwą ziemi. Nad powierzchnią ziemi wystaje tylko cementowy blok o Ğrednicy 40 cm i wysokoĞci ok. 35 cm. Pomieszczenie, jak juĪ nadmieniáem, to: Domowe obserwatorium z 3,2-m obrotową kopuáą. W tle pawilon obserwacyjny z rozchylaną kopuáą o Ğrednicy ok. 2,5 m — oĞmiokąt o Ğrednicy ok. 240 cm, — wysokoĞüĞcian do podstawy kopuáy ok. 200 cm, 2 Poradnik Konstruktora Teleskopu – :áasne obserwatorium astronomiczne naprawdĊ tanim kosztem „URANIA — PostĊpy Astronomii” urania.pta.edu.pl/science.html — wysokoĞü kopuáy ok. 120 cm. ĩeberka kopuáyzostaáywygiĊte na giĊtarce walcowejz teownika. Panele do konstrukcji szkieletowej przymocowaáem silikonem. Koszt caáego przedsiĊwziĊcia nie przekroczyá 1500 zá. Projekt oraz wiĊkszoĞü prac przy obserwatorium wykonaáem sam. Taki maáy, zgrabny obiekt, jak na poniĪszym zdjĊciu w tle, moĪe byü PaĔstwa wáasnoĞcią, jeĞli macie wáasną dziaáNĊ, trochĊ gotówki, zdolnoĞci do majsterkowania, a przede wszystkim chĊci. Namawiam do pracy przy budowie wáasnego obserwatorium. Wszystkim zainteresowanym sáXĪĊ bezinteresowną, obszerną i szczegóáową informacją, telefonicznie, listownie lub u mnie na miejscu. Z wykonanych obserwatoriów mam peáQą satysfakcjĊ — czego i PaĔstwu ĪyczĊ. 6áawomir Bogusz PS Pragnącym nawiązaü ze mną kontakt podajĊ adres: ul. àany 5, 24-173 Markuszów, tel. 0-81 88 18 048. Poradnik Konstruktora Teleskopu – :áasne obserwatorium astronomiczne naprawdĊ tanim kosztem 3 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |