Wątroba i pęcherzyk ver1

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
© Copyright by $taś
Patologia wątroby i dróg żółciowych
ŻÓŁCIOWYCH
(
cholangiocarcinoma
).
V1
- 1 -
  © Copyright by $taś
A n a t o m i a c z y n n o
ś
śc i o w a wąt r o b y
o
W wątrobie tradycyjnie wyróżnia się sześciokątne zraziki, zorientowane wokół początkowego odcinka żylnego, tzw. żył
centralnych.
o
Ze względu na unaczynienie i aktywność poszczególnych obszarów w miąższu wątroby można też wyróżnić tzw.
gronka ze strefą pierwszą (najlepiej uczynioną), drugą i trzecią (najgorzej unaczynioną, leżącą najbliżej żył
centralnych)
o
Hepatocyty są promieniście ułożone wokół żył centralnych
Pomiędzy sznurami hepatocytów znajdują się zatoki (sinusoidy) naczyniowe, którymi płynie wymieszana krew tętnicza i
wrotna (żylna)
à
krew ta następnie uchodzi do żyły centralnej (
à
podzrazikowe
à
zbiorcze
à
wątrobowe
à
żyła
główna dolna)
o
Żyła wrotna powstaje za głową trzustki z zespolenia żyły śledzionowej i żył krezkowych - górnej i dolnej, do
których uchodzi szereg żył z nieparzystych narządów jamy brzusznej
o
Sinusoidy są wyścielone przez nieciągłą i z okienkami warstwę komórek
śródbłonkowych
, które oddzielają
pozasinusoidalną przestrzeń
Dissego
, z wpuklającymi się do niej mikrokosmkami hepatocytów.
§
Do wewnętrznej ściany sinusoidów przyczepione są rozsiane komórki
Browicza-Kuppfera
należące do
systemu monocytarno-fagocytującego.
§
W przestrzeniach Dissego stwierdza się rozsiane, gwiaździste, mezenchymalnego pochodzenia komórki
zawierające tłuszcz tzw.
komórki Ito (gwiaździste)
.
·
Te komórki odgrywają rolę w metabolizmie i przechowywaniu witaminy A oraz mogą ulec
transformacji w miofibroblasty produkujące kolagen (np. włóknienie pozapalne wątroby)
o
V1
- 2 -
  © Copyright by $taś
Biegun żółciowy (kanalikowy) hepatocytu wyznaczony jest lokalizacją kanalika żółciowego. Kanalik ten nie ma własnej
ściany – wytworzony został poprzez symetryczne wpuklenie błon komórkowych dwóch sąsiadujących hepatocytów.
Tworzące kanalik błony formują tu mikrokosmki.
o
Kanaliki tworzą sieć o układzie promienistym względem żyły środkowej,
o
żółć płynie przeciwnie do krwi – od środka płacika do obwodu.
o
o
Międzykomórkowe kanaliki żółciowe uchodzą na obrzeżu zrazika do cholangioli
à
które potem przechodzą w
przewodziki żółciowe (Heringa)
à
potem w międzyzrazikowe przewody żółciowe
à
przewody wątrobowe
à
przewód żółciowy współny
U s z k o d z e n i a wąt r o b y
Można wyróżnić pięć głównych grup zmian patomorfologicznych wątroby:
Zwyrodnienia i wewnątrzkomórkowe gromadzenie substancji
·
Zwyrodnienie balonowate
o
Spowodowane przez toksyczne i immunologiczne czynniki obrzmienie hepatocytów z nieregularnymi
zagęszczeniami cytoplazmy i dużymi jasnymi (przejrzystymi) przestrzeniami
·
Zwyrodnienie piankowate
o
To rozlane, piankowate obrzmienie hepatocytów spowodowane przez zatrzymany materiał żółciowy
·
Substancje mogą odkładać się tylko w żywych hepatocytach (np. żelazo, miedź).
·
Krople tłuszczowe
o
Czyli odkładanie w hepatocytach nadmiernej ilości tłuszczów prostych
·
Stłuszczenie drobnokropelkowe
o
To mnogie, drobne krople tłuszczu, które nie przemieszczają jądra
Występują w:
§
alkoholowym zapaleniu wątroby,
§
ostrym stłuszczeniu wątroby w ciąży
§
w zespole Reye’a.
o
·
Stłuszczenie grubokropelkowe
o
To pojedyncze, duże i przemieszczające jądro krople tłuszczu
Występują w:
§
stłuszczeniu alkoholowym wątroby,
§
otyłości
§
u chorych na cukrzycę
.
o
Martwica i apoptoza
·
W niedokrwiennej martwicy skrzepowej komórki ulegają mumifikacji, słabiej wybarwiają się, a jądra często ulegają lizie.
·
Gdy śmierć komórek jest spowodowana czynnikami toksycznymi lub immunologicznymi, pojedyncze hepatocyty
zaokrąglają się tworząc obkurczone, piknotyczne i silnie kwasochłonne ciałka Councilmana zawierające fragmenty
jądra.
o
Taki model śmierci jest konsekwencją apoptozy.
·
Alternatywnie hepatocyty mogą ulegać osmotycznemu obrzękowi i pękać – jest to martwica rozpływna.
·
Martwica często wykazuje dystrybucję strefową.
Martwica części centralnych
§
Najczęstsza
§
To martwica hepatocytów otaczających końcowe żył wątrobowe
§
Charakterystyczna dla:
·
niedokrwiennej martwicy (wstrząs, ostre przekrwienie bierne)
·
zatruć (czterochlorkiem węgla, bromobenzenem i paracetamolem).
o
o
Martwica strefy pośredniej
§
zdarza się bardzo rzadko
§
w przypadkach żółtej febry.
martwica strefy obwodowej
§
może wystąpić w rzucawce porodowej.
o
V1
- 3 -
   © Copyright by $taś
·
Rodzaje martwicy
o
Ograniczona…
§
… do rozsianych pojedynczych hepatocytów zrazików
à
martwica ogniskowa
§
… do tworzących obramowanie przestrzeni wrotnych
à
tzw.interface hepatitis.
Martwica pomostowa
§
W ciężkich uszkodzeniach (zapaleniach) wątroby
§
pasma martwicy hepatocytów łączą przestrzenie wrotne, przestrzenie wrotne z żyłami centralnymi lub
okolice żył centralnych sąsiadujących zrazików
o
o
Martwica submasywna
§
To martwica całych zrazików
Martwica masywna
§
Martwica większości miąższu wątroby
o
Zapalenia
·
To uszkodzenie wątroby, któremu towarzyszy napływ nacieków zapalnych.
·
Jakkolwiek martwica hepatocytów może poprzedzać wystąpienie zapalenia, odwrotna sytuacja jest także możliwa.
·
Hepatocyty uległe martwicy lub apoptozie zostają wchłonięte przez makrofagi w ciągu kilku godzin – w obrazie
histologicznym możemy wtedy stwierdzić skupienia komórek nacieku zapalnego w prawidłowo wyglądającym miąższu.
·
Ciała obce, różne organizmy (pasożyty, jaja pasożytów) oraz różne lekarstwa mogą powodować reakcję.ziarniniakową
Regeneracja
·
Wątroba ma olbrzymie rezerwy i zdolności regeneracyjne.
·
Wykładnikami proliferacji hepatocytów są mitozy, zgrubienie sznurów hepatocytów i niewielkie zaburzenie struktury
miąższu.
·
Z kolei proliferacja nabłonka przewodów żółciowych powoduje zwiększenie ilości cewek tych przewodów w
przestrzeniach wrotnych.
·
Zachowanie nieuszkodzonej siatki włókien tkanki łącznej pozwala na całkowitą perfekcyjną odbudowę struktury miąższu
nawet w przypadkach martwicy masywnej lub submasywnej.
Włóknienie
·
Tkanka włóknista jest tworzona w odpowiedzi na zapalenie lub działanie toksyn na wątrobę.
·
Włóknienie (
fibrosis
) generalnie jest nieodwracalnym następstwem uszkodzenia wątroby.
·
Konsekwencją odkładania włókien kolagenowych są zaburzenia przepływu krwi i perfuzji hepatocytów.
·
W miarę narastania włóknienia wątroba jest dzielona na guzki regenerujących hepatocytów otoczonych włóknistą
bliznowatą tkanką
èè
ten końcowy stan chorób wątroby zwany jest
marskością
.
Żó
ł
łt a c z k a
·
Tworzenie i wydzielanie żółci przez wątrobę ma dwa ważne znaczenia kliniczne:
o
ułatwianie absorpcji związków tłuszczowych w przewodzie pokarmowym poprzez aktywność detergencyjną soli
żółciowych
eliminację niepotrzebnych substancji.
§
Bilirubina
§
Nadwyżki cholesterolu
§
Substancje ksenobiotyczne
o
Bilirubina
Bi irubina jest końcowym produktem degradacji hemu i w związku z tym głównie pochodzi z rozpadu
starzejących się erytrocytów głównie w śledzionie, wątrobie i szpiku kostnym.
§
Bilirubina formowana poza wątrobą jest wiązana z albuminą
o
§
Niezwiązana bilirubina
·
jest praktycznie nierozpuszczalna w wodzie w fizjologicznym pH i ściśle związana z albuminą
surowicy.
V1
- 4 -
     © Copyright by $taś
·
Ta forma nie może być wydzielana do moczu nawet gdy jej poziom we krwi jest bardzo
wysoki (normalnie obecna w surowicy w małej ilości)
o
Frakcja niezwiązanej bilirubiny może penetrować tkanki, szczególnie jądra
podstawy mózgu u noworodków (kernicterus) i powodować toksyczne
uszkodzenia.
Niezwiązana frakcja surowicza może wzrastać w ciężkich hemolitycznych
chorobach lub gdy lekarstwa wiążące się z białkami wypierają bilirubinę z jej
połączeń z albuminami.
o
§
Bilirubina związana
·
jest rozpuszczalna w wodzie, nietoksyczna i tylko luźnie związana z albuminami.
·
Z powodu jej rozpuszczalności i słabego powiązania z albuminami, nadmiar bilirubiny
niezwiązanej w surowicy może być wydalany z moczem.
o
Wątrobowy metabolizm bilirubiny
§
Czyli wychwytywanie jej z sinusoidów
è
wiązanie z kwasem glukuronowym (niezbędny enzym to
transferaza glukuronylowa – UGT)
è
wydzielenie glukuronianów bilirubiny do żółci
·
Większość glukuronianów bilirubiny jest rozkładana w jelitach przez bakteryjne beta-
glukuronidazy i degradowana do bezbarwnych urobilinogenów.
·
Urobilinogeny oraz resztkowe ilości nierozłożonego glukuronianu bilirubiny jest wydalana
głównie z kałem.
·
Około 20 % urobilinogenów jest reabsorbowana w jelicie krętym oraz okrężnicy, powraca do
wątroby i bezzwłocznie powtórnie wydzielana do żółci.
·
Mała ilość urobilinogenów która opuszcza krążenie wątrobowo-jelitowe jest wydalana z
moczem.
Kwasy żółciowe
o
Są głównym składnikiem żółci
o
Ułatwiają przepływ żółci oraz są odpowiedzialne za sekrecję fosfolipidów i cholesterolu.
Patofizjologia żółtaczek
·
Zarówno niezwiązana bilirubina jak i glukuroniany bilirubiny mogą ulegać systemowej akumulacji i odkładaniu w
tkankach powodując żółte zabarwienie szczególnie widoczne na twardówkach (żółtaczka, icterus)
·
Żółtaczkę stwierdza się gdy poziom bilirubiny w surowicy krwi przekracza 2 do 2.5 mg/l (norma bilirubiny to 0,3-1,2)
o
Przyczynami mogą być:
§
Powodujące hiperbilirubinemię niezwiązaną
·
nadmierna produkcja bilirubiny,
·
zmniejszony wychwyt przez hepatocyty,
·
zmniejszone wiązanie z kwasem glukuronowym,
§
powodujące hiperbilirubinemię z przewagą bilirubiny związanej
·
zmniejszone wydzielanie przez hepatocyty,
·
zaburzony przepływ żółci (wewnątrz- lub zewnątrzwątrobowy).
·
Najczęstsze przyczyny żółtaczek
o
nadprodukcja bilirubiny (anemie hemolityczne i resorpcja z dużych krwiaków ),
wirusowe zapalenie wątroby,
o
o
przeszkody w przepływie żółci.
Szczególne typy żółtaczek:
Żółtaczka noworodków
§
Ponieważ przed upływem dwóch tygodni od urodzenia wątroba nie jest całkiem dojrzała do wiązania
i wydzielania bilirubiny, prawie każdy noworodek przechodzi przemijającą i umiarkowaną
hiperbilirubinemię niezwiązaną,
§
Niemowlaki karmione piersią częściej wykazują żółtaczkę, prawdopodobnie z powodu zawartości
beta-glukuronidazy w mleku matki. Ten enzym rozkłada bilirubinę związaną w przewodzie
pokarmowym powodując zwiększoną resorpcję bilirubiny niezwiązanej.
V1
- 5 -
    [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

diabelki.xlx.pl