W02 elementy podstawowe, IMIR, II stopień, Semestr 1, Logistyka, Wykłady
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
E. Michlowicz: Logistyka przemysłowa – Podstawowe pojĘcia WYKŁAD 2 PODSTAWOWE POJĘCIA LOGISTYKI 1. Geneza i historyczne podstawy logistyki Termin "logistyka" był do niedawna kojarzony wyłącznie ze sferą działań wojskowych. W sferach wojskowych "logistyka" została uŜyta po raz pierwszy przez szwajcarskiego barona i generała Antoin - Henry de Jomini, który w roku 1837 opublikował w ParyŜu pracę pt. " Zarys sztuki wojennej". W Stanach Zjednoczonych, w sferach wojskowych., logistyka weszła do programu szkolenia marynarki wojennej w roku 1885. Podczas drugiej wojny światowej Ministerstwo Obrony USA utworzyło zespół specjalistów do spraw lokalizacji, zaopatrzenia magazynów wojskowych oraz transportu i planowania tras przemieszczania środków transportowych. W polskich słownikach czytamy : - W. Kopaliński: logistyka (wojsk) - nauka planowania ruchu i uzupełnień stanu osobowego oraz teoria i praktyka produkcji, dystrybucji i konserwacji materiałów, a takŜe transportu i budowy urządzeń wojskowych. - M. Szymczak: logistyka (wojsk) - ogół działalności i badań nad całokształtem moŜliwości państwa w dziedzinie zabezpieczenia działań wojennych, zwłaszcza w zakresie administracji, zaopatrzenia, zakwaterowania, transportu i komunikacji, remontów, inwestycji budowlanych i wojskowych, ewakuacji rannych itp. Tymczasem w gospodarce cywilnej Stanów Zjednoczonych (USA) termin logistyka został uŜyty juŜ w 1955 roku ( „Physical Distribution Management” ), a w Europie pojawił się w latach siedemdziesiątych. Termin ten od początku jest rozmaicie definiowany (w USA odnosi się przede wszystkim do przedsiębiorstw ). Najczęściej uŜywane terminy to: - Physical Distribution Management, - logistics, - business logistics, - marketing - logistics, - industrial - logistics, - material - management, - physical - supply, - marketing - supply, - total - distribution . W Europie logistyka ma znaczenie szersze i odnosi się nie tylko do przedsiębiorstwa, ale takŜe do bardzo szerokiego otoczenia przedsiębiorstw (makrologistyka). Najczęściej uŜywanymi synonimami logistyki w języku niemieckim są : - Logistik, - Betriebswirtschaftliche Logistik, - Physische Distribution, - Marketing - Logistik, - Materialwirtschaft, - Distributions - Logistik, - Betriebliche Warenverteilung . 1 E. Michlowicz: Logistyka przemysłowa – Podstawowe pojĘcia Przedmiotami rozwaŜań logistyki są przede wszystkim: - fizyczne przemieszczanie materiałów, - przemieszczanie informacji, - gromadzenie i przetwarzanie danych, - przepływ kapitału, - problemy integracji procesów przepływu materiałów, planowania, sterowania i ich kontroli. 2. Podstawowe pojĘcia współczesnej logistyki W ostatnich latach, głównie dzięki intensywnemu rozwojowi informatyki, l ogistyka stała się interdyscyplinarną dziedziną nauki obejmującą nauki techniczne, ekonomię i informatykę. Stąd logistykę przedstawia się najczęściej, jako triadę techniki, informatyki i ekonomii (w tym nauk o zarządzaniu przedsiębiorstwem). Na rysunku 1 przedstawiono schematycznie tę triadę, jako typową budowlę klasycystyczną. Rys.1 Podstawowe dziedziny nauki wspierające logistykę L O G I S T Y K A T E C H N I K A I N F O R M A T Y K A E K O N O M I A Rys.1. Triada logistyczna W krajach rozwiniętych przemysłowo logistyka stała się powszechnie stosowanym narzędziem do rozwiązywania wszelkich problemów związanych z działalnością zakładów produkcyjnych (zaopatrzenie, produkcja, dystrybucja, utylizacja odpadów). W potocznym rozumieniu logistyka współczesna zajmuje się planowaniem, sterowaniem i kontrolą wszelkich systemów przepływu, w tym głównie przepływu materiałów, informacji i kapitału. 2 E. Michlowicz: Logistyka przemysłowa – Podstawowe pojĘcia PoniŜej przedstawiono kilka wybranych, klasycznych definicji logistyki : R.Jünemann : ... w ujęciu ogólnym logistyka jest nauką planowania, sterowania i kontroli w systemach przepływu materiałów, kadr, energii i informacji. O systemie logistycznym moŜna mówić wtedy, gdy rozwiązywanie zagadnień planowania, sterowania i kontroli dotyczy co najmniej dwu elementów logistyki. Elementami logistyki są: towary i inne dobra materialne, kadry, informacje, energia, środki niezbędne dla przepływu materiałów (środki transportowe, opakowania, magazyny), środki niezbędne dla produkcji dóbr, środki informacji, infrastruktura (budynki, drogi...). H.-Ch.Pfohl : ...do logistyki naleŜą wszystkie czynności, poprzez które następuje planowanie, sterowanie, realizacja i kontrola przestrzenno-czasowych transformacji produktów i związane z nimi transformacje w zakresie ilości i rodzajów produktów, podatności tych produktów na procesy manipulacyjne. Poprzez współdziałanie tych czynności następuje uruchomienie przepływu materiałów, łączacego w sposób moŜliwie najbardziej efektywny miejsca wysyłki i odbioru. Sprawą logistyki jest zapewnienie, by odbiorca otrzymał od dostawcy produkt właściwy pod względem ilości i rodzaju, we właściwym czasie i miejscu oraz by koszt zwiazany z dostawą był minimalny. R.Jansen : ..celem logistyki jest zapewnienie optymalnego wykonania i powiązania moŜliwości zaopatrzenia i zbytu z moŜliwościami produkcyjnymi z punktu widzenia efektywności, kosztów, wydajności i usług serwisowych. J.Weber : ..pod pojęciem logistyki rozumie się fizyczne zaopatrywanie przedsiębiorstwa w zasoby (produkty, usługi, informacje). W ramach systemu logistycznego powinny być zorganizowane niezbędne działania w zakresie transportu, magazynowania i przeładunków. Procesy logistyczne koordynują przepływy mateiałów i informacji na całej drodze: od dostawców poszczególnych czynników produkcji po uŜytkowników wyrobów gotowych, a nawet po utylizację wszelkich odpadów, względnie likwidację rzeczy nieuŜytecznych. „Nie jest najwaŜniejsze, kto to robi, lecz - by było zrobione" A.Endlicher : ...zadaniem logistyki w przedsiębiorstwie jest celowe kształtowanie, planowanie, sterowanie i kontrola przepływu materiałów przychodzących do przedsiębiorstwa, w nim wytwarzanych i przez nie wysyłanych oraz związanych z tym przepływem informacji. Przepływy dotyczą surowców, materiałów pomocniczych, półwyrobów, energii, opakowań , wyrobów gotowych i towarów handlowych. Procesy przepływu materiałów realizowane są w systemach logistycznych. W opisach systemów logistycznych wykorzystuje się często zasadę „ 6R ”, „ (6W)” tzn., Ŝe klient (zamawiający) powinien uzyskać od dostawcy: 3 E. Michlowicz: Logistyka przemysłowa – Podstawowe pojĘcia - właŚciwy towar , materiał (Right goods ; richtige Gut), - we właŚciwej iloŚci (Right quantity; richtige Menge), - o właŚciwej jakoŚci (Right quality; richtige Qualitate), - na właŚciwe miejsce (Right place; richtiger Ort), - we właŚciwym terminie , czasie (Right time; richtiger Zeit), - po optymalnych kosztach (Right cost; richtiger Kost). Tak szerokie pojmowanie logistyki powoduje, Ŝe istnieje wiele koncepcji jej stosowania. Aktualnie moŜna wyróŜnić trzy podstawowe nurty koncepcyjne logistyki: 1. Logistyka to zintegrowany system przepływu materiałów (surowców, półproduktów i wyrobów gotowych) oraz sprzęŜonych z nimi przepływów informacyjnych, którego celem jest optymalizacja tworzenia i transformacji dóbr fizycznych 2. Logistyka to pewna koncepcja, filozofia zarządzania realnymi procesami przepływu dóbr fizycznych i informacji, oparta na zintegrowanym, systemowym ujmowaniu tych procesów. 3. Logistyka to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy technicznej, ekonomicznej i informatycznej, badająca uwarunkowania, prawidłowości i zjawiska przepływu dóbr fizycznych i informacji w gospodarce, a takŜe w poszczególnych jej ogniwach. European Logistics Association - ELA /08" %&'*/*$+" CKKF LOGISTYKA to zarzĄdzanie procesami przemieszczania dóbr i/lub osób oraz działaniami wspomagajĄcymi te procesy w systemach, w których one zachodzĄ. Z przytoczonych definicji wynika, Ŝe logistykę wspiera wiele róŜnych dyscyplin naukowych, dotąd stosowanych odrębnie w technice, ekonomii, czy teorii systemów. Na rysunku 2 przedstawiono powiązania logistyki z innymi dziedzinami nauki. Techniczna strona logistyki bazuje przede wszystkim na: · teorii systemów i sterowania (formułowanie systemu i otoczenia, analiza i synteza, modelowanie), · badaniach operacyjnych (w tym programowanie dynamiczne), · symulacji komputerowej zamodelowanych systemów. Informatyka dostarcza: · sieci komputerowych, · elektronicznej wymiany danych (EDI), · metod automatycznej identyfikacji (AI). 4 E. Michlowicz: Logistyka przemysłowa – Podstawowe pojĘcia Z nauk ekonomicznych wykorzystywane są: · ekonometria i rachunek kosztów, · organizacja i zarządzanie systemami gospodarczymi, w tym przedsiębiorstwami. Dziedziny nauki wspomagajĄce logistykĘ Teoria systemów Badania operacyjne Techniki symulacyjne Organizacja i zarządzanie Automatyczna identyfikacja Ekono - metria L O G I S T Y K A · sterowanie przepływem materiałów, · sterowanie przepływem informacji, · sterowanie przepływem kapitału. Systemy sterowania Automatyczna identyfikacja Elektroniczna wymiana danych Symulacja komputerowa Sieci komputerowe Rys. 2 Logistyka a inne dziedziny nauki W odniesieniu do zakładu przemysłowego logistyczne podejście polega na zapewnieniu współdziałania wszystkich czynników zaangaŜowanych w przepływie, w sposób umoŜliwiający elastyczną realizację zamówień na zróŜnicowane wyroby. Elastyczność pozwala na zmniejszenie nakładów jakie ponoszone są na wprowadzanie zmian produkowanego wyrobu. Na rysunku 3 przedstawiono typowe powiązania logistyki z teorią i praktyką działania przedsiębiorstw. 5 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |